“Als we Konami mogen geloven, wordt PES 2013 dus in elk opzicht realistischer én krijg je als speler bovendien veel meer controle.” Dat schreven we circa vijf maanden geleden, toen Konami PES 2013 onthulde en bekendmaakte wat diens speerpunten moeten zijn. Realisme en controle waren de sleutelwoorden, nu is het tijd om te kijken of Konami deze belofte ook echt inlost.
Belofte maakt schuld
Om meteen met de deur in huis te vallen: Ja, die belofte wordt ingelost. PES 2013 is ontzettend realistisch en zelden kregen we zoveel controle over het spel. Als we de game gaan ontleden, blijkt dat het tempo van de game aan de basis van het realisme en de controle staat. PES 2013 is behoorlijk traag en dat is iets goeds. Zo krijgt de speler bij elke aanval de tijd om rustig na te denken, de situatie in te schatten en de bal te spelen naar iemand die er daadwerkelijk het beste voor staat. Let op, dat betekent niet dat de game hierdoor makkelijker wordt. Eén verkeerde pass of loopbeweging en je mag de bal gewoon inleveren bij de dichtstbijzijnde verdediger.
Daar staat tegenover dat één briljante pass of geniale dribbel genoeg is om een perfecte kans te creëren. Onneembare vestingen zijn in PES 2013 slechts een illusie; elke verdediging is zoek te spelen. Want dit is het punt waarop die controle om de hoek komt kijken. Met name tijdens het dribbelen is dit merkbaar. Spelers houden de bal extreem kort en met de kleinste beweginkjes van de analoge stick zijn de meest precieze dribbels uit te voeren. Bovendien maken voetballers in PES van oudsher al automatisch simpele trucjes, zoals hakballetjes en lobjes met de buitenkant van de schoen. Al met al resulteert dat in een lekker vloeiend spelverloop.

Voetbal is echter een teamsport en alleen Messi heeft het recht om als een egotrippertje het hele veld over te dribbelen. Gelukkig is je medespelers bij het spel betrekken relatief eenvoudig. Net zoals vorig jaar is het mogelijk met de rechter analoge stick de controle te nemen over een tweede speler, maar dat zal voor mensen zonder schizofrenie nagenoeg onmogelijk zijn. Alleen het met je ogen volgen van beide spelers is enkel voor kameleons weggelegd, laat staan het tegerlijkertijd aansturen met de beide analoge sticks. Toch zijn er van die momenten – tijdens een-tweetjes bijvoorbeeld – dat deze feature toch een welkome aanvulling is. Daarnaast is het in PES 2013 dit keer mogelijk op elk gewenst moment handmatig te passen en te schieten. Met de linker trigger tover je een pijl in beeld, die exact aangeeft waar je de bal heen speelt. Dat is even wennen, maar met wat oefening is een splijtende pass over twintig meter ineens geen onhaalbare zaak meer. Met de precisie van Xabi Alonso schuif je de bal zo te midden van twee verdedigers door naar die ene vleugelspeler die net een sprint inzet. Want je medespelers zullen logisch reageren op die pass die jij geeft. Het systeem werkt perfect voor die paar beslissende passes in een wedstrijd en zo krijg je dus ook de controle over niet één, maar twee spelers.
De andere acht veldspelers stuur je het beste aan met een goede strategie. Als coach bepaal je of je spelers voor of juist achter de bal blijven, veel van positie wisselen, hoog druk zetten, enzovoort. Bovendien heeft PES 2013 – net als voorgaande edities trouwens – een heerlijk systeem om je spelers op te stellen. In Team Management pak je met een muispijltje eenvoudig een speler op en zet je ‘m neer waar jij wil. Zo maak je eenvoudig van een middenvelder een controleur, of wissel je naar een systeem met twee aanvallers in plaats van drie bij een rode kaart. Doordat je vier zelf ingestelde opstellingen met bijbehorende strategieën kunt opslaan onder de vierpuntstoets, is tactisch inspringen op een wedstrijd kinderspel. Sta je 2-1 voor tegen een betere tegenstander in de Champions League? Snel wisselen naar die ene controlerende strategie! Of toch even juist een tandje bij om de wedstrijd definitief te beslissen? Tijd voor een spits erbij! Met zoveel mogelijkheden kunnen de Louis van Gaaltjes onder ons helemaal losgaan.
Toch is niet alles in PES te beslissen door wat schuifjes te verplaatsen in het tactiekmenu of door simpelweg dwars door je tegenstanders verdediging heen te dribbelen. Nee, dat zou perfect zijn en voetbal is niet perfect. Voetbal wordt gespeeld door mensen en mensen maken fouten. Zo ook de spelers in PES. Denk aan een hoge bal die net ‘achter een speler belandt. Een verdediger die in een schijnbeweging trapt en zo al meteen een paar stappen achter zijn man loopt. Een slordige aanname van een verdediger, die daardoor de bal aan een oplettende aanvaller verliest. Of een speler die na een duwduel struikelt, maar soms alsnog half overeind weet te blijven. Het zijn die fouten die voetbal zijn onvoorspelbaarheid en zijn charme geven, en die fouten zijn perfect in PES 2013 gereconstrueerd. Ze zijn zelden irritant en eigenlijk altijd verklaarbaar, waardoor de foutjes juist voor positieve opwinding zorgen.
Doelman; held of schlemiel
Eén imperfectie van het voetbal wordt echter helaas – we vermoeden onbewust – schromelijk overdreven in PES 2013. De keeper blijkt een regelrechte randdebiel te zijn. Konami beloofde meermaals dit jaar écht werk gemaakt te hebben van de sluitpost. Jelle kreeg tijdens een interview met Lead Developer Kei Masuda zelfs nog de garantie dat keepers het beter gaan doen. Een grove leugen, zo blijkt.

De doelman vormt echt een probleem in PES 2013. Ogenschijnlijk makkelijk houdbare ballen worden niet gepakt en dikwijls vertikt de keeper het gewoon om zelfs maar te springen richting de bal. Ja, zo vliegt het slapste schot er nog in natuurlijk. Springt meneer de sluitpost wél naar de bal, dan is er een grote kans dat ‘ie ‘m niet klemvast houdt, maar wegbokst… en meestal dood laat neervallen voor een leeg doel. Als je de keeper uit laat komen, is de kans dat hij de bal daadwerkelijk stopt ongeveer net zo groot als dat een Nederlandse club overwintert in de Champions League. Met name buiten het doelgebied lijken alle hersenfuncties van de doelman volledig uit te vallen. En dan hebben we het niet alleen over de relatief matige Vermeers en Mulders uit de Eredivisie. Nee, ook topkeepers als Neuer of Cech zijn zo onbetrouwbaar als een politicus in verkiezingstijd. Het niveau is beneden elk pijl en kan op cruciale momenten de hele ervaring verpesten. Het doet ons als voetbal- en gameliefhebber dan ook pijn dat we op zo’n ogenschijnlijk klein, maar in de praktijk ontzettend essentieel punt de game moeten afrekenen.
Licenties
Ook de licenties zijn, zoals gebruikelijk in PES, niet op orde. Dit jaar vinden we alleen Manchester United terug als volledig gelicenseerde club uit de Premier League. Wat verder opvalt is dat het Nederlands Elftal dit jaar niet gelicenceerd gelicenseerd is. ‘Helden’ als Rocharen en Smeiger verdedigen nu ’s lands eer, in plaats van Robben en Sneijder. Met zo’n verzonnen elftal maak je natuurlijk geen schijn van kans in een Europees toernooi…
Gelukkig zijn de Champions League en Europa League wel dit jaar exclusief in PES 2013 te vinden. Het blijft een mooi gezicht om te zien hoe jouw team onder begeleiding van de mooie woorden “Ils sont les meilleurs” het heilige gras van een stadion als San Siro betreedt. Met name in de Master League, als je daadwerkelijk door een seizoen hard werken dit miljoenenbal hebt bereikt, is dat extreem bevredigend. Wel weer jammer dat je tegenstander dan North London heet, of dat Bayern München ieder seizoen weer de Duitse eer moet verdedigen bij gebrek aan andere Duitse teams.

Master League Online
Het woordje ‘online’ verraadt waarom we deze feature nog niet uitgebreid hebben kunnen testen. We hebben PES 2013 voor de release gespeeld en zodoende was het nog niet mogelijk om medespelers via het wereldwijde web te vinden. Geen zorgen, zodra de game uit is duiken we alsnog het internet op en kun je dus een special over de Master League Online verwachten.
Tot slot zijn er nog een handvol kleinere minpunten te bespeuren in PES 2013. De animaties zijn nog altijd wat houterig en haperen soms, terwijl er soms ook een bal door een ledemaat heen vliegt en zo resulteert in een onterechte goal. Qua aankleding is het stadion, met de zielloze supporters die negentig minuten lang “ owowo” roepen, nog altijd erg sfeerloos. Tijdens de Master League is er een bimbosecretaresse die tussen alle wedstrijden door aan je kop zanikt over futiliteiten. En als de commentator enthousiast vertelt dat een bal nét aan mis gaat, terwijl we de daaropvolgende corner al lang en breed hebben genomen, realiseren we ons dat ook daar wel wat meer tijd in had mogen zitten. Tot slot zijn de nummers die Konami heeft gekozen voor de soundtrack op zijn zachts gezegd vreemd. De live-uitvoering van Michel Teló met Ai Se Eu Te Pego ademt naar onze mening niet echt ‘voetbal’. Misschien dat er op verzoek van boegbeeld Ronaldo is gekozen voor deze Brazilaanse mooiboy, een andere reden kunnen we echt niet bedenken.
PES 2013 is gespeeld op de PlayStation 3.
De review van concurrende voetbalgame FIFA 13 komt op 20 september.