Arthur van Vliet De Kuip, voorronde Champions League. Feyenoord en Fenerbahçe staan tegenover elkaar in een rechtstreeks duel om een plek in het miljoenenbal. Het is de zesde minuut. Stefan de Vrij geeft een Frank de Boer-waardige dieptepass, kersverse aankoop Adriano sleurt zijn 102 kilogram de lucht in en kopt de bal in het vijandelijke doel. Dan gebeurt het. De obese Braziliaanse spits neemt een aanloop en – elke Feyenoord-hooligan houdt zijn beschonken adem in – maakt een salto.
Football Manager 2013 beoogt een soortgelijk schokeffect als bovenstaande scène beschrijft. Hoewel er niet per se complete bouwwerken hoeven te bezwijken (arme Kuip) onder het gewicht van de nieuwste telg uit de bekende voetbalmanagementserie, worden de fundamenten wel flink opgeschud. Op zijn minst. Tel even mee: een Classic Mode waarin beginners met open armen worden ontvangen, een serie verschillende uitdagingen… Dat zijn welgeteld twee toevoegingen. Twee toevoegingen.
In de wereld van ontwikkelaar Sports Interactive is dat ongehoord. Football Manager is een serie waaraan jaar in jaar uit wordt geschaafd met een alsmaar fijner wordend product tot gevolg. Toevoegingen zijn er in de vorm van losse opties; functionele ornamenten om dat stevige bouwwerk nog indrukwekkender te maken. Nu worden er echter zomaar twee compleet nieuwe spelmodi geïntroduceerd om de game leuker te maken. Hoe zitten ze precies in elkaar?
Classic mode
Een veel gehoord argument in mijn directe omgeving is dat Football Manager te complex is geworden. Vrienden speelden de game toen deze nog Championship Manager heette en proberen zo nu en dan meer recente iteraties op te starten om te kijken of de liefde (lees: verslaving) nog aanwezig is. Het antwoord is dikwijls nee. Met Team Talks, tientallen stafleden en te veel trainingsopties is de game een raadsel geworden.
Voor hen en voor leken is er de Classic Mode. Zoals de naam suggereert gaat deze modus terug naar de basis. Team Talks zijn er niet, elk onderdeel van de club behoeft maar één werknemer en training beperkt zich tot oppervlakkige keuzes. Jij als manager houdt je dus bezig met twee dingen: spelers kopen en wedstrijden winnen. Voor hardcore FM-ers is het even slikken, voor oude rotten en noobs is het een opluchting. Zij krijgen een toegankelijke voetbalmanagementsimulatie (adem in) gebaseerd op een game waar inderdaad jaren aan is gesleuteld.
Hoe ziet die Classic Mode er precies uit? Redelijk eenvoudig. De interface is minder intimiderend dankzij een stel grotere knoppen, een duidelijke agenda als laadscherm en een rem op de statistieken-overload waar FM om bekend staat. Even geen zin om een wedstrijd te spelen? Klik dan op Instant Result, kies een wedstrijdopvatting (bijvoorbeeld: ga voor de overwinning/gelijkspel of forceer een vroege goal) en drie seconden later staat het resultaat op je scherm.
Challenges en microtransacties
Behalve toegankelijker is Football Manager 2013 ook een stuk speelser dan zijn voorgangers. Heb je geen zin om een hele carrière op te bouwen, dan kies je voor Challenges. Dit spelonderdeel biedt (in de geteste preview-versie) vier verschillende uitdagingen waarin je gedurende een kort tijdsbestek een opdracht moet volbrengen. Zo red je een club die stijf onderaan staat van degradatie, sla je je door een blessuregolf, ga je voor goud met enkel jeugdspelers of maak je een club ongeslagen kampioen.
Je maakt deze uitdagingen zo moeilijk als je maar wilt. Een blessuregolf overleven met de bankrekening van Manchester City is bijvoorbeeld een koud kunstje, maar probeer maar eens met PEC Zwolle ongeslagen kampioen te worden. De opzet is leuk, maar momenteel nog wat krakkemikkig. Zo krijg je in een degradatiegevecht met Barcelona gewoonweg 50 punten in mindering terwijl er al drie kwart seizoen gespeeld (en gewonnen) is. Oftewel, je ploeg is in vorm en je hebt de topscorer in huis, maar blijkbaar is de club spontaan schuldig bevonden aan één of ander schandaal met een flinke straf tot gevolg.
Met deze Challenges voelt Football Manager 2013 meer als een game dan ooit tevoren. Die indruk wordt versterkt door een nieuw systeem van beloningen en microtransacties. Door een, vooralsnog onbekend, bedrag over te maken naar ontwikkelaar Sports Interactive ontgrendel je bijvoorbeeld een wereldwijd scoutingnetwerk of de verzekering dat je nooit ontslagen zult worden. Diezelfde ‘Unsackable’-unlockable verdien je echter ook als je je club richting kampioenschap en Champions League leidt. De microtransacties zijn daarom vooral bedoeld (zo lijkt nu, althans) voor spelers die geen tijd of zin hebben om te presteren. Luiheid heeft een prijs, zullen we maar zeggen.
Stevig fundament
Ondanks de omslag hoeft de harde kern niet te vrezen. Het FM Career-gedeelte is gevrijwaard van bovenstaande ongein en moet het dit jaar gewoon weer hebben van de eerder beschreven ornamenten. Je maakt nu eenvoudig een set ‘shouts’ om in één keer je tactiek om te gooien tijdens de wedstrijd, scoutingrapporten zijn flink functioneler en zo kom je al spelende meer van dergelijke kleine wijzigingen tegen. Grootste verbetering vooralsnog is het traininggedeelte. Je stelt per speler een bepaalde focus in, geeft je hele team per week een trainingsschema en bepaalt als laatste hoe er voor een wedstrijd getraind moet worden. De trainingsopzet kreeg altijd de meeste kritiek in FM, maar daar lijkt nu een einde aan te komen.
Verder is het moeilijk om al te veel af te leiden uit een preview-versie als deze. De match engine slaat bijvoorbeeld werkelijk helemaal nergens op. Keepers krijgen constant rood omdat ze hands maken in hun strafschopgebied (!), fotografen staan in het veld, apathische verdedigers weigeren in te grijpen, Adriano maakt salto’s… Sports Interactive kennende krijgen ze dit wel op de rails rond de release van Football Manager 2013. Noemenswaardig pluspunt: de game draait als een zonnetje, ook op oudere pc’s.
Als we al een voorzichtige conclusie mogen trekken is het die van de metafoor waarmee het allemaal begon: Football Manager 2013 ís Adriano. De game doet oude fans denken aan een tijd waar alles beter was, lijdt aan grondige spelmodi-obesitas, maar verbergt onder al het vet gewoon een geraamte van kwaliteit. Eén ding verschilt. Ondanks alle unlockables, uitdagingen en ander casual gedoe slaat Football Manager 2013 niet over de kop. FM-hooligans mogen rustig uitademen, de stevige grondvesten staan er nog steeds.