LarsCornelis Het heeft de Sega Dreamcast nooit van zijn ondergang weten te redden, maar Jet Set Radio was in 2000 toch echt een klassieker. Met zijn eigenzinnige en rebelse stijl is Jet Set Radio een game die vrijwel iedereen kent, op z’n minst van naam. Heb je de game destijds niet gespeeld – en die kans is groot, anders had de Dreamcast het wel gered – dan is nu de kans om ‘m alsnog op te pikken in de virtuele winkels van de PlayStation 3 en Xbox 360.
Graffitispuitende vrijheidstrijders
Jet Set Radio is geen gewone skategame. In deze game is de hoofdrol voor graffitispuitende vrijheidstrijders op rolschaatsen in een fascistisch, futuristisch Tokio. Zo wordt het misschien niet uitgelegd – daar is Jet Set Radio veel te vrolijk voor – maar daar komt het wel op neer. In Jet Set Radio is het niet de bedoeling te imponeren met halsbrekende trucs, maar door je territorium te markeren met graffiti en te rebelleren tegen de gevestigde orde, die jou en je medeskaters maar wat graag met harde hand uitschakelt.
Tokyo-to, het moderne Tokio, wordt bevolkt door diverse bendes met elk hun eigen tag. Als speler ben je lid van de GG’s en natuurlijk wil je heel Tokio veroveren. Hier is een niet al te diepgaand verhaal omheen bedacht, dat leuk aan elkaar wordt verteld door de luidruchtige Professor K., DJ van de piratenradio Jet Set Radio. In iedere stage zijn een handvol tags van andere bendes te vinden, aangegeven met een rode pijl. Meestal op muren en containers, maar soms zitten de spots ook op de rug van een ander bendelid. Weet je op elke spot jouw tag achter te laten, dan heb je die buurt veroverd. Als je dan toch lekker aan het rondskaten bent, kun je ook nog wel wat trucjes doen of extra tags plaatsen op de met een groene pijl aangegeven spots. Dat is allemaal niet verplicht, maar telt wel voor je high score die in deze heruitgave meteen Xbox Live opgeknald wordt.
Het principe van Jet Set Radio klinkt misschien heel simpel, maar zoals gezegd regeert er een fascistische politie met harde hand in Tokyo-to. Onder leiding van een klein, fanatiek smerisje met een veel te groot revolver en dito vetkuif probeert de lange arm der wet jou en de andere kunstenaars-op-rolschaatsen uit de weg te ruimen. En dat gaat niet bepaald zachtzinnig. Deze cowboy schiet regelmatig zijn revolver op je leeg, terwijl lokale SWAT-teams met traangas smijten en roekeloze motoragenten je zonder pardon van je skates afrijden. Zelfs tanks en parachutisten worden ingezet tegen de in-line skaters van Tokyo-to. Enigszins voorzichtig te werk gaan, een vluchtroute klaar hebben en als het even kan de jas van Oom Agent volkliederen met graffiti is dus het devies.
Besturing als grootste hindernis
Helaas is niet de politie, maar de besturing de grootste hindernis in deze game. Op papier is deze ontzettend simpel. Omdat bewust trucjes maken geen onderdeel van de game is, blijft de besturing beperkt tot een bepaalde kant op skaten, springen, iets meer vaart maken en natuurlijk graffiti spuiten. Maar juist het sturen is soms niet precies genoeg. Om bepaalde gebieden te bereiken is het dikwijls nodig om over een specifiek object te grinden en doordat de besturing net niet precies genoeg is, is de kans groot dat je skatende kunstenaar misspringt, op zijn plaat gaat of ergens vanaf kukelt.
De besturing is vooral een obstakel als de graffitispuitbus thuis wordt gelaten en je een andere skater moet achtervolgen en nadoen. Deze skaters – die als je de opdracht goed ten einde brengt speelbaar worden – voeren halsbrekende toeren uit en springen met het grootste gemak van rail naar rail. Dat is dankzij de onprecieze besturing niet zo eenvoudig na te doen. De framedrops die zo nu en dan optreden, komen deze gedeelten evenmin ten goede. Want het enige dat lastiger is dan van rail naar rail springen, is van rail naar rail springen terwijl de game hapert.
Verouderde kunst
Dat werd twaalf jaar geleden misschien met de mantel der liefde verhuld, gewoon omdat Jet Set Radio een hele unieke game is. En dat geldt nog steeds deels. De cel-shaded graphics zijn anno 2012 door diverse Zelda’s, XIII, Battlefield Heroes en vele anderen niet meer zo’n spectaculaire nieuwigheid. Door de cel-shaded graphics ziet Jet Set Radio er wél nog steeds ontzettend fraai uit. De kleuren spatten – ditmaal natuurlijk in HD – van je scherm af. Gecombineerd met de unieke soundtrack – een bizarre mix van hip-hop, funk, electronic en vele andere genres – maakt dat Jet Set Radio nog altijd tot een behoorlijk unieke, excentrieke game waarin het inderdaad iets minder erg is dat de besturing soms tegenstribbelt.
Eigen graffiti
De kunstzinnigheid van Jet Set Radio wordt onderstreept met de mogelijkheid zelf graffiti’s te maken. Het zou immers nogal tegenstrijdig zijn om te strijden tegen het totalitaire regime, doormiddel van door de makers bepaalde graffiti’s. Nu is Jet Set Radio een game uit 2000, een tijd dat veel games een vorm van user generated content toestonden, maar gebruiksvriendelijkheid in de creatie-tools ver te zoeken was. Dat kwam pas jaren later met games als LittleBigPlanet. In Jet Set Radio is het dan ook ontzettend klooien met verschillende lagen en kleuren in onoverzichtelijke, onlogisch opgebouwde menu’s.
Toch zijn er ontzettend fraaie tags te ontwikkelen. Tags zijn te versieren met Westerse, maar ook Japanse lettertekens. Per teken zijn er talloze variaties mogelijk en alsof dat niet genoeg is, is het ook nog mogelijk gewoon vrij een beetje te kliederen. Als je dan vervolgens je eigen ubergraffiti in de game terug ziet, is dat op zij zachts gezegd erg bevredigend. Of het doet gruwelijk pijn aan je ogen, afhankelijk van je eigen kunstzinnige kunnen natuurlijk. Deze feature illustreert (see what I did there?) in ieder geval precies waarom Jet Set Radio destijds een klassieker was – en nog steeds is. Jammer genoeg heeft de game er moeite mee te onthouden welke graffiti je precies hebt geselecteerd. Als je de game hebt afgesloten en later opnieuw opstart, is de kans groot dat er ineens hele andere kunstwerkjes op muren en containers worden gespoten. Jammer, want dit tackelt deze juist zo toffe feature een beetje.