- - Laat ik beginnen door te zeggen dat BioShock: Infinite een fantastisch verhaal is dat je moet ervaren als gamer, ongeacht je voorkeur voor welk genre dan ook. In veel games is het verhaal secundair aan de gameplay, waardoor ze veelal in het ‘spelletjessegment’ vallen en niet serieus worden genomen als ervaringen. BioShock: Infinite bewijst maar weer dat games weldegelijk rijke, verhalende ervaringen kunnen zijn die je volledig wegblazen. Ga deze game dus spelen en ontdek het verhaal zelf. Vanaf dit punt ga ik het verhaal bespreken, dus wees gewaarschuwd. PAS OP!!!!
ENORME BIOSHOCK INFINITE SPOILERS!
Quantummechanica en het multiversum
Eén van de belangrijkste plotelementen in het verhaal is dat Booker DeWitt en Zachary Hale Comstock één en dezelfde persoon zijn. Hoe dit kan? Het is een combinatie van tijdreizen, het ‘multiversum’/parallelle dimensies en quantummechinica. In de wereld van BioShock is er niet één universum, maar er zijn oneindig veel verschillende universa met oneindig veel verschillen. Er zijn volgens Elizabeth echter wel enkele constanten, bepaalde elementen die in elk universum voorkomen. Zo verklaart zij aan Booker: “Constants and variables. There’s always a lighthouse. There’s always a man, there’s always a city (…) I can see them through the doors. You, me, Columbia, Songbird. But sometimes, something’s different… yet the same. We start in different oceans, but end up on the same shore. It always starts with a lighthouse.”. Er zijn dus oneindig veel verschillende universa en dus ook oneindig veel verschillende ‘Bookers’. Er zijn dus Bookers die uiteindelijk veranderen in de man die zich tot God richt, een man die een stad in de lucht bouwt met behulp van Rosalind Lutece. Hij noemt zichzelf Zachary Hale Comstock.
Wacht, hoe kan dit?
Om dit te begrijpen, moet ik de geschiedenis van Booker doornemen. Booker werd beticht van Indianenbloed door zijn collega soldaten. Je moet begrijpen dat in die tijd (1890 en de jaren voorheen) de Amerikanen nog in strijd waren met de Indianen en dat deze beschuldiging een enorme belediging was. Booker wilde het tegendeel bewijzen en heeft tijdens het bloedbad van Wounded Knee in 1890 vele Indianen levend verbrand door hun tipi’s in de hens te zetten . Al snel kreeg Booker wroeging van al deze daden, waardoor hij naar een doop ging. Hij hoopte dat vergiffenis van anderen zijn wroeging en zelfhaat weg zouden nemen.
Acceptatie en afwijzing: acceptatie
Het moment dat de pastoor Booker wil dopen, is cruciaal voor het verhaal. Hier zijn namelijk twee mogelijke keuzes (althans, die relevant zijn voor het verhaal) die Booker kan maken. Dus laten we voor het gemak even uitgaan van twee tijdlijnen: lijn 1 en lijn 2. In tijdlijn 1 accepteert Booker om gedoopt te worden. Hij neemt een nieuwe naam aan, Zachary Hale Comstock, en hij verandert zijn leven drastisch. Hij wordt enorm religieus en heeft grootse plannen. Zijn racisme blijft, want zijn daden zijn immers vergeven/goedgekeurd door de Heer en hebben hem naar dit pad geleid. Met behulp van Rosalind Lutece (de vrouwelijke helft van het illustere duo dat jou continu volgt door de gehele game) maakt hij een zwevende stad. Comstock noemt zichzelf een profeet en krijgt trouwe volgers die inwoners worden van zijn stad.
Door te experimenteren ontdekt de briljante wetenschapster Rosalind Lutece een alternatief universum waarin zij een man is genaamd Robert Lutece. Omdat ze allebei exact hetzelfde atoom aan het meten zijn, merken ze elkaars bestaan op . Zij refereren naar elkaar als ‘broer’ en ‘zus’, maar ze zijn dus eigenlijk één en dezelfde persoon. Uiteindelijk weet Rosalind op mechanische wijze een opening naar het universum van Robert te maken; zij noemt deze opening een tear (scheur) en hiermee kunnen ze elkaar ontmoeten . Nu het duo gevormd is, werken ze voor Comstock.
Comstock maakt gebruik van deze ‘tijdreismachine’ (laat ik het voor het gemak maar zo noemen) om profetieën te vormen en die naar het volk te uiten. Rosalind verklaart in voxophone #55 dat dit geen voorspellingen zijn, maar mogelijke universa, iets wat niet doordringt tot Comstock. Door continu in de buurt te zijn van de tijdreismachine, is Comstock sneller verouderd en onvruchtbaar geworden. Zijn ouderdom en slechte gezondheid accepteert hij, maar de onvruchtbaarheid kan hij niet verkroppen; hij wil immers een opvolger voor Columbia, iemand van zijn bloed . Hij geeft Robert Lutece de opdracht om een Booker in een ander universum op te zoeken, een Booker die een kind heeft en bereid is deze af te staan. Robert vindt deze Booker in tijdlijn 2. Deze Booker DeWitt heeft een dochter – genaamd Anna – en zit diep in de schulden bij ‘de verkeerde mensen’. Robert meldt Booker dat hij zijn schulden kan afkopen middels zijn dochter. Met tegenzin stemt Booker hiermee in en geeft hij Anna aan Robert – en dus aan Comstock/zichzelf in een ander universum.
Om de wereld te verklaren hoe Comstock ineens aan een dochter komt, terwijl zijn vrouw geen tekenen van zwangerschap heeft vertoond, bedenkt de profeet een uitzonderlijk verhaal. Zijn dochter – nu Elizabeth genaamd – is een wonder. Mevrouw Comstock heeft binnen zeven dagen het gehele proces van zwangerschap doorlopen, zo deelt Comstock het publiek mede. Het volk gelooft dit, de man is immers een profeet die hen deze prachtige stad geleverd heeft. Dat dit kind van de profeet haar leven lang in een toren wordt opgesloten zonder enig menselijk contact, laat Comstock uiteraard achterwege. Belangrijk detail: Comstock is bang dat het vermogen van Elizabeth om tears te maken te ver zal vorderen, dus laat hij een standbeeld maken waarin een machine genaamd de siphon zit verwerkt. Deze machine zuigt een deel van Elizabeths krachten weg, maar zij weet hier uiteraard niets van.
Comstocks vrouw blijkt niet zo blij met het kind. Het is immers niet haar kind en zij weet ook niet waar het vandaan komt. Zij vermoedt zelfs dat haar man een affaire heeft met Rosalind Lutece . Mevrouw Comstock wordt een risico en Comstock is bang dat zij uit de school zal klappen, waardoor zijn hele rijk in elkaar zou storten. Hij laat haar vermoorden en geeft Daisy Fitzroy – een zwarte huishoudster in huize Comstock – de schuld. Dit verstevigt het racisme van de inwoners van Columbia verder. Maar hiermee is Comstock nog niet veilig.
De machine van de Luteces laat zien dat Elizabeth “de vlam is die de wereld zal ontsteken” en Robert vindt dat zij alles op alles moeten zetten om dit te voorkomen. Hij wil alles ongedaan maken en al het gerommel met de tijdlijnen herstellen. Hij eist dat zijn zus hem helpt, anders zal hij haar verlaten. Rosalind stemt in, al heeft zij er niet veel vertrouwen in, maar Robert is immers haar broer dus ze helpt maar mee . Speculatie: Toen de Luteces dit besloten hadden, heeft Comstock hun plan waarschijnlijk voorzien in één of meerdere tears. Als dit het geval is, heeft Comstock hun plan om Booker uit tijdlijn 2 naar tijdlijn 1 te halen via een tear gezien, waardoor hij maatregelen heeft kunnen treffen (einde speculatie).
Comstock ontdekt in ieder geval dat de Luteces niet loyaal zijn en geeft Jeremiah Fink (de man die tijdens de loterij aan het begin jou de honkbal gaf – tevens de bedenker van de Sky-hook en de Kinetoscope) de opdracht om de Luteces te vermoorden. Fink saboteert de machine waarmee de Luteces de tears maken. Ze lijken dood, maar in werkelijkheid bestaat het duo buiten de tijd en kunnen ze vrijelijk door tijdruimte reizen .
Als we het idee aanhouden dat Comstock het plan van de Luteces heeft doorzien via een tear, dan heeft hij dus ook Booker in tijdlijn 2 gezien. Dit is de Booker die zijn dochter heeft afgestaan om zijn schuld af te lossen, en als blijk van berouw heeft hij de letters ‘AD’ (Anna DeWitt) in zijn rechterhand gebrandmerkt. Om Elizabeth verder te beschermen/af te schermen, spreekt Comstock van een duivelfiguur die ooit naar Columbia zal komen. Deze ‘valse herder’ zal zijn lam (Elizabeth) naar het verkeerde pad leiden en heeft de letters ‘AD’ op zijn hand gebrandmerkt. Hiermee prepareert Comstock heel Columbia op de komst van Booker. Hiermee hoopt hij genoeg maatregelen getroffen te hebben om Elizabeth voor zichzelf te houden, zodat zij hem ooit kan opvolgen als leider van Columbia.
Acceptatie en afwijzing: afwijzing
Terug naar het moment van de doop, maar nu in tijdlijn 2. Booker heeft een immense hekel aan zichzelf en zijn daden tijdens Wounded Knee. Hij wil zichzelf vergeven voor zijn gruweldaden en hoopt dit te bereiken door zich te laten dopen – tot zover exact hetzelfde als in tijdlijn 1. Maar net voordat de pastoor hem wil dopen, bedenkt Booker zich. Hij wijst de doop af, hij gelooft niet in het ‘wegwassen van zonden’. Tijdlijn 2 is vanaf dit moment anders. Booker wordt in deze tijdlijn nooit Comstock en Columbia zal in dit universum nooit bestaan.
Booker krijgt een dochter, Anna, maar zijn vrouw overlijdt tijdens de bevalling. Vanwege alle zelfhaat en depressie, raakt Booker aan lagerwal en komt hij in de schulden terecht. Niet lang daarna verschijnt Robert Lutece – nu nog in dienst van Comstock – en hij meldt Booker dat hij zijn schulden kan afkopen door zijn kind af te staan. Met tegenzin stemt Booker hiermee in, maar vrijwel meteen krijgt hij spijt van zijn beslissing. Hij rent achter Robert aan en hij treft hem in een steeg, samen met Comstock die Anna vasthoudt. Robert en Comstock staan samen voor een (labiele) tear die naar tijdlijn 1 leidt. Ze springen er snel doorheen maar Booker houdt Comstock vast, in de hoop zijn dochter terug te krijgen. De tear sluit net wanneer Comstock Anna zijn kant op trekt, maar haar pink is nog niet volledig door het portaal, waardoor het topje van haar pink ‘afgehakt’ wordt. Dit is waarschijnlijk waar de krachten van Elizabeth vandaan komen, omdat zij op twee plekken tegelijk is als het ware – een hypothese die Rosalind ook benoemt in voxophone #16.
Booker is zijn dochter kwijt en raakt in een depressie. Hij zet de initialen AD in zijn hand als spijtbetuiging aan zichzelf en is negentien jaar lang terneergeslagen. Op dat moment (1912) komen de Luteces tevoorschijn in zijn tijdlijn. Dit zijn de ‘post-Comstock Luteces’ die vrijelijk door tijdruimte kunnen reizen dankzij de sabotage van Fink. De Luteces nemen Booker mee naar tijdlijn 1 en geven hem de opdracht om Elizabeth te redden. Booker heeft echter geen idee dat hij naar een ander universum gereisd is, het zinnetje “bring us the girl and wipe away the debt” spookt nog steeds door zijn hoofd. Door het reizen naar een andere tijdlijn is zijn geheugen een wirwar geworden.
De verklaring hiervoor is letterlijk aan het begin van de game te zien: “The mind of the subject will desperately struggle to create memories where none exist.”Barriers to Trans-Dimensional Travel – R. Lutece, 1889. Booker bevindt zich in een universum waar reeds een Booker bestaat, in dit geval een Booker die de doop accepteerde en zich nu Comstock noemt. Wanneer iemand naar een ander universum gaat waarin hij al bestaat, kunnen er tegenstrijdige herinneringen zijn. Als je ‘andere ik’ exact hetzelfde heeft gedaan, is er geen conflict en is er niets aan de hand. Indien je alternatieve ik een ander leven heeft geleid, worden je herinneringen onderdrukt, verwijderd of deels gesloopt. Je brein vult de gaten in je geheugen op en zo worden er herinneringen gecreëerd die er niet zijn.
Dit is ook waarom Booker (en andere mensen in BioShock: Infinite) een bloedneus krijgen: wanneer je tegenstrijdige herinneringen probeert op te halen, raakt je brein overbelast als het ware. Rosalind noemt dit fenomeen in voxophone #57 waarin ze zegt dat het lichaam van haar ‘broer’ de cognitieve dissonantie verweert middels verwarring en bloeding.
Booker bevindt zich nu in tijdlijn 1, gaat naar Columbia en beleeft het hele avontuur. Elizabeth is gered met behulp van de Songbird. Booker en Elizabeth staan op de boeg van het vliegende schip waar het laatste gevecht van de game plaatsvindt. Ze sturen de Songbird vervolgens op de siphon af, zodat haar krachten niet langer onderdrukt zullen zijn. Dit is volgens haar de enige manier om de waarheid achter haar pink, Comstock en al het andere te ontdekken. De Songbird vernietigt de siphon en meteen wordt duidelijk dat dit een effect heeft op Elizabeth. Booker verliest de fluit waarmee ze de Songbird konden besturen en hij vliegt meteen op hen af. Net voordat hij toe kan slaan, verplaatst Elizabeth zichzelf, Booker en de Songbird naar een ander universum.
Het is het universum van BioShock 1. Booker en Elizabeth staan in een tunnel in Rapture terwijl de Songbird diep onderwater is en langzaam al schreeuwend sterft vanwege zijn enige zwakte: druk. Elizabeth stelt de Songbird gerust zodat deze zijn lot accepteert, wat duidelijk wordt gemaakt door het groen kleuren van zijn ogen. Op de achtergrond is te zien hoe een Little Sister het verlies van haar Big Daddy betreurt. Elizabeth en Booker gaan via een bathysfeer naar de oppervlakte van Rapture. Ze kijkt omhoog en zegt tegen hem dat ze allemaal deuren ziet die allemaal tegelijk opengaan, refererend naar de sterren. Hun bathysfeer komt bij een vuurtoren met gesloten deuren aan. Booker opent de deur en het tweetal komt uit bij een oceaan vol vuurtorens; allemaal deuren, deuren die naar ‘alles’ leiden, zoals Elizabeth het zelf zegt. Zo komen we weer terug bij het begin van mijn uitleg, maar we zijn nog niet bij het einde.
Een paradox kan niet bestaan
Omdat de siphon is vernietigd, is Elizabeth praktisch almachtig en alwetend. Net als de Luteces kan zij vrijelijk van universum naar universum verspringen, met het verschil dat zij een oneindige hoeveelheid deuren naar andere universa kan openen. Ze verklaart het fenomeen van constanten en variabelen: “Constants and variables. There’s always a lighthouse. There’s always a man, there’s always a city (…) I can see them through the doors. You, me, Columbia, Songbird. But sometimes, something’s different… yet the same. We start in different oceans, but end up on the same shore. It always starts with a lighthouse.”. Vervolgens legt ze uit dat alle vuurtorens/keuzes hen naar dezelfde plek brengt, de plek waar het allemaal begon: het moment van de doop na Bookers vreselijke ervaring tijdens Wounded Knee.
De pastoor staat klaar om Booker te dopen en in eerste instantie gaat hij akkoord, maar hij weigert wederom. Hij meldt Elizabeth dat hij niet gelooft in je zonden wegwassen. Hij wil weg, maar Elizabeth wil eerst naar Comstock. Ze gaan van universum naar universum. Beetje bij beetje verklaart Elizabeth wat er precies gebeurd is. Bookers missie – “bring us the girl and wipe away the debt” – was een onderdrukte herinnering van het moment dat hij zijn dochter Anna weggaf. Op het moment dat hij zich dit herinnert, begint zijn neus weer te bloeden.
Booker snapt niet wat ze nu aan het doen zijn, aangezien Comstock al dood is. Dit is niet waar volgens Elizabeth. Hij leeft nog in miljoenen anderen werelden. Het is niet klaar omdat één profeet dood is, het is pas echt voorbij wanneer Comstock nooit heeft kunnen bestaan. Er volgt een scène die laat zien hoe Anna naar tijdlijn 1 wordt meegenomen en hoe ze aan haar krachten is gekomen. Daarna toont Elizabeth het moment waarop Booker naar tijdlijn 1 wordt verplaatst door de Luteces, twintig jaar later, met de hoop dat het Booker deze keer wel lukt om Elizabeth te redden zodat ze samen kunnen zijn.
Booker begint alles te snappen. Hij bedenkt dat dit alles alleen te voorkomen is door Comstock in zijn wieg te vermoorden, nog voor hij ooit de kans krijgt om al zijn slechte daden uit te voeren. Ze komen wederom aan bij een vuurtoren. Booker opent de deur, vastberaden om Comstock te vermoorden. Maar hij komt uit bij het moment van de doop, het moment waarop hij accepteert of weigert. Op dat moment verschijnen meerdere Elizabeths die uitleggen dat Booker in sommige universa weigert, maar in andere accepteert en op die manier Comstock wordt. Het moet eindigen, zodat het nooit kan beginnen. Niet alleen in deze wereld, maar in alle universa. Comstock moet in ‘de wieg vermoord worden’, voor hij de keuze kan maken. Booker erkent dat hij zowel Booker DeWitt als Zachary Hale Comstock is, waarna de Elizabeths hem verdrinken.
Dit zorgt voor een paradox. Als elke Booker die naar de doop gaat vermoord wordt, kan er nooit een universum zijn waarin hij accepteert. Wanneer ook maar één Booker accepteert, zal er ook een Booker zijn die weigert (Comstock zal immers een troonopvolger gaan zoeken in een ander universum waarin Booker weigert en een kind heeft), waardoor het verhaal zich weer opnieuw afspeelt. Maar dat zou resulteren in Elizabeth die haar eigen vader vermoordt nog voor hij een keuze kan maken, wat zou betekenen dat zij nooit kan bestaan. Dit is dus een paradox, en een paradox wordt geëlimineerd. Op deze manier hebben de Luteces, Booker en Elizabeth het bestaan van Comstock voorkomen.
Na de aftiteling volgt een scène van Booker op de dag dat hij Anna weggeeft aan Robert Lutece om zijn schuld te vereffenen (duidelijk gemaakt door de kalender op het bureau). Hij loopt naar de kinderkamer, doet de deur open en vraagt: “Anna, is that you?” Dit kan betekenen dat alles hersteld is en dat Comstock nooit zal bestaan, waardoor Booker en Anna eindelijk samen hun leven kunnen leiden. Wellicht geeft hij zijn dochter alsnog weg – of heeft hij haar al weggegeven – en blijft de cyclus zich alsnog oneindig herhalen. Wie zal het zeggen? De mogelijkheden zijn oneindig.