Joey de Mol Toki Tori 2 is in veel opzichten een minimalistisch spel. Neem bijvoorbeeld het olijke kuikentje Toki Tori, het hoofdpersonage van deze puzzelgame, die uitermate simplistisch en zonder enige uiterlijke opsmuk is vormgegeven. Dat kuikentje loopt door een kleurrijke wereld die eveneens niet uitblinkt in weelderige details, maar op eenzelfde eenvoudige wijze is gevisualiseerd. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de basale handelingen die Toki Tori, naast het rondlopen, kan verrichten; niets meer dan fluiten en stampen. De schattige en minimalistische stijlkeuze doet haast vermoeden dat Toki Tori 2 een puzzelgame voor de allerjongsten is, maar schijn bedriegt: achter de façade van minimalisme gaat een intelligente en behoorlijke pittige puzzelaar schuil.
Zoals gezegd kan het kuikentje Toki Tori, die ondanks zijn simplistische vormgeving toch wel schattig is, niets meer dan lopen (of vanaf een klif loodrecht naar beneden fladderen), fluiten en stampen. Met deze drie handelingen stuurt de Nederlandse ontwikkelaar Two Tribes je op pad door een wereld van tweedimensionale levels. Het is jouw taak het gele kuikentje door deze levels vol obstructies en vijandigheden heen te leiden. Wonderbaarlijk genoeg hoef je niet te rekenen op enige hulp vanuit de ontwikkelaar, want een tutorial of enige uitleg ontbreekt. Er zit dan ook niets anders op dan door schade en schande wijs te worden en simpelweg uit te proberen wat voor invloeden het fluiten en het stampen hebben op de omgeving en op de vele creaturen die er rondhangen, -kruipen of –vliegen.
Gefluit en gestamp
Het is een bijzondere aanpak op de spelers zomaar in het diepe te gooien, maar gelukkig duurt het niet lang voordat duidelijk wordt hoe de omgeving reageert op Toki Tori’s gefluit en gestamp. Binnen de kortste keren ben je dan ook rotsblokvormige krabben aan het lokken (fluiten) of wegjagen (stampen), om via hun ‘lichaam’ ravijnen te overbruggen of hoge opstapjes beklimbaar te maken, of verzamel je al fluitend een leger aan vuurvliegjes om Toki Tori heen, waardoor het kuikentje zich heelhuids langs de sluimerende gevaren in een donkere grot kan manoeuvreren. Het gefluit en gestamp hebben op elk wonderlijk wezen een andere invloed en bieden verrassend diverse oplossingen voor verschillen puzzelvraagstukken. Vooral wanneer het kuikentje later in de game geconfronteerd wordt met één van de vele creatieve en intelligente puzzels die de game rijk is.
Deze slimmere en complexere puzzels vragen meer van Toki Tori dan enkel een rotsblokvormige krab als brug te laten fungeren. In de iets lastigere situaties moet het kuikentje meerdere middelen aanwenden om in een level verder te komen. In een donkere grot moet hij bijvoorbeeld een hoger gelegen platform bereiken door in de luchtbel van een volgevreten kikker omhoog te zweven. De groenblauwe kikker moet zich daarvoor, zo wordt in de eerste levels van de game snel duidelijk, tegoed doen aan een klein plantachtig insectje en produceert zijn luchtbel vervolgens bij het daverende gestamp van Toki Tori. Helaas zijn de kikker en zijn prooi in deze situatie gescheiden door een pikdonkere tunnel en hoe hard je ook fluit, de donkerschuwe kikker weigert de duisternis te trotseren. Gelukkig bevinden zich een verdieping hoger een aantal kleine schepseltjes die door Toki Tori’s prachtige gefluit licht produceren. Door deze wezentjes te activeren en rotsblokvormige krabben die gaten in de vloer afdekken weg te lokken, wordt de doorgang beneden verlicht en kan de angstige kikker naar zijn weerloze prooi worden gelokt.
Trial-and-error
Bovenstaande situatie is een voorbeeld van een puzzel die door een combinatie van middelen (schepsels die reageren op gefluit of gestamp dus) moet worden opgelost. Bij een aantal van deze situaties, vooral later in de game, wordt het gemis van enige uitleg of subtiele hints groter. Soms is volkomen onduidelijk wat er van je verwacht wordt of waar je precies naartoe moet, waardoor je minutenlang aan het rondklooien bent, in de hoop de oplossing toevallig tegen het lijf te lopen. De intelligente puzzels verworden daarmee op den duur tot frustrerende gevallen van trial-and-error en dat is ontzettend jammer. Een klein duwtje in de goede richting was misschien al genoeg geweest om dit euvel op te lossen.
Niet alleen de puzzels in de levels kunnen op den duur voor frustratie gaan zorgen, maar ook de wereldkaart die alle levels aan elkaar linkt gaat op een gegeven moment tegenstaan. Er is soms geen touw aan vast te knopen en vaak is het volkomen onduidelijk waar je precies bent en naartoe moet. En laat het vaststellen van de huidige locatie en het uitstippelen van een route nu net zijn waarin een wereldkaart in de regel moet voorzien. Eigenlijk kunnen we dus wel stellen dat de onduidelijkheid Toki Tori 2 soms ontzettend opbreekt. Dat is eeuwig zonde, want de schattig en minimalistisch vormgegeven game is bij vlagen één van de intelligentste puzzelgames van dit moment.