nomadius Soms zijn er van die games die je compleet wegblazen met hun diepgang, hun volwassenheid en aandacht voor detail. Games die meer deden dan wie dan ook had verwacht en mede daardoor onterecht aan de aandacht van het grote publiek ontsnappen. Nier is zo’n game met zijn unieke en eclectische mix van gameplay-stijlen en biedt tot op de dag van vandaag een wonderlijke ervaring.
Welke Nier?
Dat niet iedereen van deze ervaring heeft mogen genieten valt aan een aantal zaken te wijten. Het begint al met de titel (en daarmee de marketing). De Nier zoals ik hier bespreek is Nier: Gestalt, ook al verscheen Nier in het Westen gewoon als ‘Nier’. In Japan slingert er ook een exclusieve PS3-game rond, Nier: Replicant. Het verschil zit ‘m in het ontwerp van hoofdpersoon Nier en zijn relatie met één van de andere hoofdpersonages, Yonah. Waar ze voor het Oosterse publiek broer en zus zijn, is Yona in Gestalt de dochter van Nier. Dat zou het Westerse publiek meer aan moeten spreken.
Was dat verschil er niet geweest, dan had ik alsnog een diepe buiging gemaakt voor het verhaal van de game. Wanneer je begint te spelen weet je nog van niets, wordt er mondjesmaat wat verteld en sta je in eerste instantie voor een verlaten winkel in een vervallen spookstad. Binnen ligt je zieke dochtertje zich te verschuilen terwijl jij buiten met een loden pijp op zwarte schimmen loopt te meppen. In alle paniek raakt je dochtertje een zwart boek aan dat je luttele minuten daarvoor nog zelf hebt gebruik als bron van extreme magische kracht en het is klaar. Ze lijkt het loodje gelegd te hebben. Het beeld wordt zwart…
… om doodleuk 1300 jaar verder te springen naar een huiselijk beeld van een nog altijd ziek dochtertje en een pappa met een zwaard op zijn rug… in een bijna middeleeuwse omgeving. Deze eerste verbazing dwingt je op zoek te gaan naar antwoorden in een grote, open wereld waar je verschillende plekken bezoekt en ook echt een hoop te doen hebt. Er zijn allerlei interessante figuren te vinden die iets voor je kunnen betekenen en bovendien allemaal hun eigen verhaal vertellen. Van een overspelige moeder die haar kinderen verlaat tot een oude dame die de dood van haar man niet kan accepteren, het zijn stuk voor stuk volwassen verhalen met de nodige hoeveelheid drama. Dit geeft de game al een tweede lading tijdens de eerste keer dat je de game doorspeelt.
LET OP: VANAF DIT PUNT STAAN ER FLINKE SPOILERS IN DE TEKST.
New Game +
De eerste keer, ja. Wil je namelijk het hele verhaal van Nier uitpluizen dan moet je de game minstens drie keer uit spelen. Dat noem ik nou nog eens “new game +”. Het is daarnaast ook nog eens niet zo simpel als gewoon de game opnieuw doorspelen met behouden items en skills, nee, iedere opvolgende keer biedt ook nieuwe inzichten en daarmee een nieuwe ervaring. Simpel voorbeeld, de tweede keer dat je de game doorspeelt krijg je direct een uitgebreid (en emotioneel heftig) achtergrondverhaal van één van je vaste teamgenoten, Kaine, voorgeschoteld. Hieruit blijkt dat ze in staat is om de zwarte schimmen genaamd Shades, die je door het gehele spel bij de honderden om zeep helpt, kan verstaan. Dit brengt onder andere extra tussenfilmpjes met zich mee, waardoor je ‘gevreesde’ vijanden opeens in een heel ander daglicht gaat zien. Sterker nog, ik had zelfs geen sympathie meer over voor mijn hoofdpersoon, die keer op keer ‘monsters’ slachtte. Niet heel gek als je er achter komt dat ze niet alleen zo net zo menselijk als jij zijn in hun gedachten, maar zelfs conflict proberen te vermijden en bang voor je zijn.
Speel je uiteindelijk de game voor de vierde keer uit of beter gezegd, ga je eindelijk voor “Ending D” (hoewel er vier zijn, kun je de derde overslaan), dan staat je iets te wachten dat mijn mond deed openvallen. Geheel in lijn met het verhaal en de uiteindelijke waarheid die je boven hebt kunnen halen, krijg je een optie die jouw bestaan teniet doet. Voor je neus zie je dan alles dat je jezelf toegeëigend hebt, inclusief het menu, verdwijnen, om uiteindelijk ook je savegame te deleten. Ik heb nog nooit zo in ongeloof achter een computer gezeten. Doordat het zo geloofwaardig past in het verhaal is het ook niet erg, maar een waardig einde van de Nier-ervaring.
Maar de game is niet alleen bijzonder door hoe het zijn verhaal vertelt en de technische bijzonderheden daarvan. De game is ook bijzonder door wat het als gameplay ervaring is: een mengelmoes van beat’m up, adventure en bullet hell-shooter. Zo ren je meestal rond met een derde persoonsperspectief camera om zo makkelijk mogelijk op meerdere vijanden in te slaan en ze te spammen met magische aanvallen. Soms verspringt de camera echter, zoals bij het betreden van specifieke kerkers, naar een veel hoger perspectief om vervolgens een Ikaruga-achtige, top-down shooter te worden. Waar sommige mensen dat misschien als een verwarrende bende zien, kan ik niet anders dan genieten van de afwisseling en het eerbetoon dat hier aan andere games wordt gemaakt.
Het toppunt van deze mengelvormen zijn de bossfights, waarbij je op Zelda-achtige wijze patronen moet herkennen in de aanvallen van vaak kolossale monsters en klappen afwisselt met magie. Naarmate de game vordert word je steeds vaker verrast met golven aan magie die je moet zien te ontwijken. Ergens voelt dat gek, maar eigenlijk alleen maar omdat de ontwikkelaar besloten heeft elementen van games te combineren die nog nooit eerder zo duidelijk gecombineerd zijn. Het voelt simpelweg episch, hoewel de muziek daar ook wel bij helpt.
Zelden ben ik zo betoverd door de soundtrack van een game als die van Nier. Het gaat van bijna Keltische, zwoele muziek op de grote open velden naar typisch Japanse, opzwepende trommels met onheilspellende koorzang tijdens bossfights. Zelfs het verhaal er achter is bijzonder, want voor de stemmen in de zang is ontwikkelaar Cavia naar Emi Evans gestapt. Deze dame heeft een geheel eigen taal verzonnen op basis van Schots Gaelic, Frans en Engels, wat de al zeer geprezen soundtrack alleen maar unieker maakt.
Om een lang verhaal kort te maken: alles dat in Nier zit maakt de game zo uniek. Als je dat er allemaal uit besluit te halen, ontdek je dat er zelden een game zo volwassen, zo divers, zo compleet en bovenal zo belonend is geweest als Nier de laatste jaren.