Payday 2 Review – Fantastische coöp game

Noem mij een crimineel in de dop, maar soms zie ik een programma als Opsporing Verzocht of iets dergelijks voorbij komen waarin gepraat wordt over een overval, en dan denk ik: hoe moeilijk zou het zijn? Wanneer dit onderwerp ter sprake komt binnen mijn vriendenkring, reageert niemand verbaasd en gaat iedereen in op de logistiek van een bankroof. Wat heb je nodig? Hoe zou je het aanpakken? Wat is het juiste tijdstip? Op dat soort momenten besef ik me altijd dat – hoe illegaal het ook is – crimineel zijn niet gemakkelijk is. De ontvoering van Heineken vereiste enorme planning en goede samenwerking, en dan nog ging het mis. Zelfs Robert De Niro had moeite met het beroven van een bank in de briljante film Heat. Het zijn dit soort ‘stoute jongens-verhalen’ die ons laten fantaseren over alles wat niet mag, en Payday 2 zet deze fantasie om in een game waarin jij zelf aan het beroven slaat.

Left 4 Dead, maar dan met criminelen

Payday 2 is een coöperatieve first-person shooter, al is het in dit deel ook mogelijk om te sluipen en volledig geruisloze berovingen te plegen zodat je geen schot hoeft te lossen. De meest eenvoudige vergelijking die je kunt maken is Left 4 Dead, maar dan met criminelen en politie. Het concept is vrij simpel: je kiest een klus waarna je in een level wordt geplaatst, je bekijkt het betreffende gebouw, je plant de roof/overval/kraak en voert hem vervolgens uit. Wanneer je begint aan een level ben je anoniem en kun je rustig rondlopen om een kijkje te nemen. Maar let op: omdat je wapens op zak hebt, moet je niet te lang in het zicht van een bewaker of beveiligingscamera staan, want dan word je opgemerkt en breekt meteen de pleuris uit. In de anonieme modus (casing mode genaamd) kun je niets doen behalve rondlopen en kijken. Zodra jij klaar bent om te beginnen, zet je jouw masker op en ga je aan de slag.

Ultieme bankrover

Dit masker is een deel van de customization die je toepast op jouw personage, maar er valt uiteraard nog veel meer aan te passen. Het is aan jou om te kiezen wat voor soort bankrover je wilt zijn, en dit bepaal je aan de hand van wapens, uitrusting en vaardigheden. Vooral dit laatste is erg interessant, want er zijn vier skill trees die ieder totaal eigen mogelijkheden bevatten. De Mastermind is vooral een ondersteunende class en is gericht op het onderdrukken van chaos; hij kan burgers en bewakers gemakkelijker intimideren, heeft beschikking tot health bags waar teamgenoten hun levensmeter mee bijvullen, en hij heeft skills die zich vooral richten op het gebruik van een pistool. De Enforcer is de brute kracht van het team die nodig is om de politie te onderdrukken in vuurgevechten, en één van zijn latere skills geeft hem een sterke elektrische zaag waarmee hij kluizen en pinautomaten kan openen. De Technician heeft beschikking tot kleine explosieven (die later ge-upgrade kunnen worden tot kleine C4-bommen om kluizen, deuren en andere dingen vlug op te blazen) en is verder vooral handig met de boor die voor bijna elke kraak wordt gebruikt. Tot slot is er de Ghost, en hij richt zich vooral tot het geniepig stelen met behulp van een ECM jammer (waardoor camera’s en mobieltjes tijdelijk niet functioneren om bemoeienis van de politie te voorkomen) en andere vaardigheden die helpen bij het beperken van lawaai of rommel.

Jij hoeft je echter niet te richten tot slechts één van deze rollen want jij bepaalt hoe je jouw skill points besteedt. Elke skill die je unlockt, is actief voor jouw personage omdat je niet hoeft te kiezen welke class je wilt spelen. Dus combineer gerust de brute kracht van de Enforcer met de intimiderende vaardigheden van de Mastermind, want op deze manier creëer je een multifunctionele crimineel die de mogelijkheden biedt om jouw plan uit te voeren. Er is enorm veel vrij te spelen en dus is er genoeg reden om veel tijd in de game te steken. Daarbij heb je alvoor je aan een missie begint ook nog de optie om je uitrusting aan te passen, waardoor je met gemak je plan van aanpak afstemt op de kraak en je teamgenoten. Als het team besluit om een bank stilletjes te beroven, is het wellicht verstandig om geen dikke kogelwerende vesten te dragen, want daar val je enorm mee op. Maar mocht het misgaan, dan ben je zonder zo’n vest wel kwetsbaarder…

Het bouwen van jouw ultieme bankrover middels de skills maakt de game enorm verslavend. Omdat Payday 2 zo gericht is op prestatie en samenwerking, wil je een degelijke bijdrage leveren aan het team en een functionele crimineel zijn. Door de game te spelen ontdek je snel genoeg wat je nodig hebt of wat je tekort komt, en zo richt jij je tot specifieke vaardigheden die je vrij wilt spelen. Maar om dit te bereiken moet je wel missies voltooien, en dat op zich is al een pittige klus, want Payday 2 is best uitdagend.

De fuck it-houding

Dat komt mede door het crime.net-systeem dat voor enige willekeur in missies zorgt. Je hebt wel een beperkte hoeveelheid opdrachten/omgevingen (en dit aantal wordt groter naarmate je stijgt in level), maar sommige elementen worden telkens aangepast – zoals dat ook bijvoorbeeld in Left 4 Dead het geval was. ‘Dezelfde bankoverval’ is dus niet altijd hetzelfde; de kluis kan zich op een totaal andere plek in het gebouw begeven, camera’s hangen op andere posities, de hoeveelheid bewakers varieert, en ga zo maar door. Hierdoor blijft het spelen van ‘dezelfde missie’ leuk omdat je iedere keer weer de situatie opnieuw moet inschatten. Het crime.net-systeem – wat wordt weergegeven als een stadskaart waar willekeurig missies op verschijnen waaruit jij mag kiezen – bepaalt ook de moeilijkheidsgraad van de opdracht, en dat komt vooral neer op de kracht en hoeveelheid van de politie-eenheden die jou zullen dwarsbomen zodra je betrapt bent. Op de hoogste difficulty is sluipen niet slechts een optie, het is meestal bittere noodzaak.

In dat opzicht is Payday 2 werkelijk een briljante co-opgame: je moet goed samenwerken en plannen wil je de meer uitdagende missies halen, en je wil de meer uitdagende missies halen zodat je meer geld en experience ontvangt voor nieuwe uitrusting en meer skill points. Zo beginnen veel spelers stilletjes aan een overval door rustig rond te kijken, enkele bewakers uit te schakelen en een veilige route naar het doelwit te plannen. Maar in de meeste gevallen gaat er wel iets mis omdat iemand door een camera gespot is, of omdat een voorbijganger jouw team aan het werk zag en de politie belde. De spanning die tijdens een potje heerst om dit moment te voorkomen is fantastisch, en de hectiek die ontstaat wanneer het misgaat is wellicht net zo briljant. Spelers gaan direct op de fuck it-houding over, knallen bewakers neer, schreeuwen naar aanwezige burgers dat ze op de grond moeten liggen, binden hen vast als gijzelaars en gaan direct aan de slag om de beoogde kluis te kraken. De niets minder dan geniale soundtrack van Simon Viklund – die zich afstemt op de situatie – onderstreept dit geheel en maakt de ervaring nog meer filmachtig. Er zijn weinig games die crimineel zijn tot zo’n stoer niveau weten te tillen.

Schroevendraaier van diamant

Maar dat maakt de game niet tot een feilloos meesterwerk, want ook Payday 2 kent zijn gebreken. Het eerste minpunt valt de game niet zwaar aan te rekenen, al wil ik het toch even noemen: het is echt een coöperatieve game die met andere mensen gespeeld moet worden. Indien je alleen speelt, lopen er wel twee AI-teamgenoten met je mee, maar zij dragen niet concreet bij aan het behalen van je doel, ze helpen enkel tijdens vuurgevechten (al zijn ze hier zeker vaardig in). Toch zou het de singleplayer-ervaring enorm helpen als je hen zou kunnen opdragen om de boor te activeren, of zakken met geld te sjouwen. En de geniepige aanpak is eigenlijk alleen weggelegd voor spelers die enkele skills vrijgespeeld hebben. Aan het begin van de game zul je vrijwel exclusief met lomp geweld werken om je doelen te halen omdat je de middelen niet hebt om voorzichtig te werk te gaan.

Het laatste minpunt is wellicht een persoonlijke ergernis die niet strookt met het design van de game, maar het stoort mij dat je voor werkelijk elk beetje customization geld moet betalen (in-game geld, geen microtransacties). Ik vind het logisch dat ik geld moet betalen om een scope voor mijn AK te unlocken (twaalfduizend dollar). Ik vind het echter vrij debiel dat, wanneer ik mijn scope verwijder, ik opnieuw twaalfduizend dollar moet lappen om mijn reeds gekochte scope op mijn wapen te schroeven – kennelijk worden schroevendraaiers in de wereld van Payday 2 van diamant gemaakt. Nieuwe skills kopen kost geld, je masker aanpassen kost geld, respeccen kost geld… ik snap dat de makers ons willen pushen om moeilijke klussen aan te nemen, maar de constante vraag naar geld middels belachelijk dure upgrades had wel iets minder gemogen, want hierdoor wordt levelen wel moeilijker gemaakt dan nodig is.

Dit soort minpuntjes zijn gelukkig niet storend genoeg om de ervaring te slopen, en ontnemen Payday 2 niet de verslavende factor. Met regelmaat denk ik aan alle skills die ik nog wil unlocken, of bedenk ik tijdens het uitlaten van de hond nieuwe en meer efficiënte manieren om bepaalde missies te voltooien. De game nodigt uit tot nadenken, en het sterke gevoel voor stijl in combinatie met de fantastische muziek maken het wel erg aangenaam om even een paar potjes te spelen. Het voltooien van een roof maakt een ‘stoute jongens-verhaal’ tot een virtuele werkelijkheid die haast zorgwekkend vermakelijk is.

Deze game is gespeeld op de PC