Itsmeeeeeeeeee Met GTA 5 slaagt Rockstar wederom in de missie om de lat, die toch al zo hoog ligt, flink te verhogen. De game blijft trouw aan de roots van de serie, maar treedt genoeg out of the (sand)box om ons keer op keer te verbazen. De grootste van alle vernieuwingen is natuurlijk de aanwezigheid van drie hoofdpersonages, die met regelmaat gezamenlijk op stap gaan om grootse overvallen te plegen en andere missies met succes te volbrengen.
Drie hoofdpersonen
Hoewel je dus niet langer een verhaal van tientallen uren met slechts één personage speelt, krijg je daadwerkelijk het idee dat Rockstar een verstandige keuze gemaakt heeft die grensverleggend is voor de serie. Ik overdrijf niet wanneer ik stel dat GTA 5 het beste verhaal uit de serie kent, vooral omdat het – in tegenstelling tot het briljante, maar met referenties doordrenkte verhaal van Vice City bijvoorbeeld – ijzersterk op eigen benen staat. Het zou zonde zijn om er veel van weg te geven, maar neem alsjeblieft van me aan dat geen enkel personage overbodig aanvoelt. Dat je van je stoel valt van het lachen door scherp geschreven dialogen. Dat geen enkele plottwist een makkelijke uitweg is en dat je tot en met de laatste missie je hart in je keel hebt zitten. Vooruit, neem bovenstaande stijlfiguren met een korreltje zout, maar de boodschap is wel duidelijk toch?
De keuze voor het spelen met drie personages is een belangrijke innovatie voor het verhaal, maar ook de manier waarop je GTA speelt wordt hiermee behoorlijk herzien. Vaak ga je met z’n tweeën of drieën op stap om missies te voltooien, en schakel je tussen de personages waarmee je speelt. Een nu al klassiek voorbeeld is de missie waarin Trevor een helikopter bestuurt waar Michael onder hangt om een ruimte binnen een wolkenkrabber van lood te voorzien, terwijl hij op afstand wordt geassisteerd door Franklin met zijn sniper rifle. Alle piekmomenten van de drie speel, nee, beleef je zelf. Daarbij is het bovendien mogelijk om gebruik te maken van de unieke kwaliteiten die de protagonisten bevatten: bullet-time voor Michael, Trevors semi-onschendbaarheid voor kogels en Franklins tijdsvertraging tijdens heftige achtervolgingen te auto. Dit alles kun je alleen toepassen met mate, natuurlijk.
Soms ben je niet helemaal vrij om van de een naar de ander over te schakelen en word je ertoe ‘gedwongen’, maar nergens voelt dit als een beperking. Sterker nog, als GTA-veteraan zul je soms zelfs vergeten dat het strategisch een slimme zet is om voor even met iemand anders te spelen. Zó anders voelt het spelen van GTA 5 in het begin aan. Vervelend is dit absoluut niet; onder de streep komt dit de grootse opzet, het tactische aspect en de variatie van deze missies juist ten goede. Voornamelijk als je nagaat dat het bij grote heists mogelijk is om zowel als Rambo of juist subtiel te werk te gaan. Infiltreer je met grof geweld een overheidsgebouw om gevoelige informatie te stelen? Of veroorzaak je op slinkse wijze een brand om, verkleed als brandweerman, de harde schijf met informatie op te halen wanneer praktisch iedereen het gebouw heeft verlaten? En wat is je ontsnappingsplan voor wanneer je de informatie eenmaal gestolen hebt? Het gevoel van vrijheid, al jarenlang het handelskenmerk van de serie, wordt door dit soort keuzemogelijkheden alleen maar groter.
Heerlijke spelwereld
Een belangrijke ondersteuning voor het gevoel dat je kunt gaan en staan waar je maar wilt, is de aanwezigheid van de grootste en meest levendige spelwereld ooit in een game van Rockstar. De totale wereld is zo groot als die van GTA 4, Red Dead Redemption en GTA: San Andreas bij elkaar opgeteld. Oef. Variatie qua omgeving is er genoeg in de staat San Andreas (het fictieve Californië) en de stad Los Santos (gebaseerd op Los Angeles). De wereld is dynamisch, door het realistische gedrag van mensen die op straat met hun eigen zaken bezig zijn, maar ook door de diverse zijmissies. Vlieg met een sportvliegtuig onder bruggen en over wolkenkrabbers, en je voelt je bij tijden niet meer dan één van de vele radartjes in een grote en levendige maatschappij.
Dat er in die grote en levendige wereld genoeg te doen valt, moge duidelijk zijn. De dames en heren van Rockstar hebben goed naar hun fanbase geluisterd en veel meer randactiviteiten en zijmissies toegevoegd dan in GTA 4 aanwezig zijn. Van tennis en yoga tot races in de wildernis en diepzeeduiken; de avonturier wordt ook tussen missies door en na het uitspelen van de game talloze uren beziggehouden. Wie liever achterover hangt, kan zich vermaken met een verscheidenheid aan televisieprogramma’s (waaronder een hilarische cartoon), het wereldwijde web opduiken om bijvoorbeeld in aandelen te handelen en genieten van de diverse radiozenders. Racen met pompende beats van Soulwax FM uit de speakers, jezelf drie slagen in de rondte lachen om de vele talkshows of laid-back West Coast Classics luisteren? Aan jou de keus.
Als we op zoek gaan naar wat er beter had gekund, dan moeten we vermelden dat er hier en daar lichte pop-up is en dat de framerate een enkele keer iets omlaag gaat als het op het scherm extreem druk wordt. Maar wat stelt dit voor als je ziet wat GTA 5 voor unieke ervaring biedt? Dan heb ik het nog niet eens gehad over de kleine verbeteringen binnen de bekende GTA-formule. Zo is de draw distance behoorlijk indrukwekkend: je kunt tot in de verte zien wat er op je staat te wachten.. Het afschudden van de politie is net een stuk duidelijker dan in voorgaande delen, nu de radar ook duidelijk aantoont wat het gezichtsveld van de politieagenten is. En ben je zo stinkend rijk dat je niet weet wat je met je geld moet? Koop een bioscoop of ander vastgoed om nog stinkender en rijker te worden!