Wat is Proteus? Na het meerdere keren (uit?)gespeeld te hebben, zijn we er nog steeds niet achter. De besturing doet vermoeden dat het een game is. Afgaand op de versmelting van beeld en geluid is Proteus eerder een levend, interactief schilderij. Zoals elke stuk kunst is Proteus bijzonder en uniek, maar je moet er wel echt van houden.

Zelf ontdekken
Een doel heeft Proteus niet. Als speler word je gedropt op een 8-bit eiland dat iedere keer weer net anders wordt gegenereerd, maar wel herkenbaar is door gebruik van soortgelijke elementen. Wat je op dit eiland doet, is volledig aan jou. Maar Proteus staat of valt niet eens per se bij jouw drang naar exploratie. Al ga je gewoon direct op het strand zitten en doe je niets, dan nog is het mogelijk van Proteus te genieten.
De wereld om je heen leeft namelijk en leven brengt muziek met zich mee. Dwarrelende bloesem, een huppelend konijn, zoemende insecten en vallende regendruppels, elke beweging in dit levende schilderij draagt een paar noten bij aan de daardoor constant veranderende soundtrack.
Daardoor kun je al gewoon ergens neerploffen en genieten van wat er om je heen gebeurt, maar tegelijkertijd is het een prikkel om het eiland te gaan verkennen. Want als een huppelend konijn dit geluid maakt, wat hoor ik dan bij die eekhoorns daar? En wat voor geluid maken die bloemen? En wat is de bijdrage van die uil in die boom?
Visuele prikkels
Ook visueel weet Proteus de speler constant te prikkelen. Wie bekend is met games als Skyrim of GTA V weet al wat voor onweerstaanbare aantrekkingskracht bergtoppen hebben, dus het ligt voor de hand om die eerst te beklimmen. Vanaf die bergtop zie je echter meer. Grafstenen, een blokhut, een soort kasteeltorens en zelfs mysterieuze totempaal-achtige objecten. Of althans, we denken dat we dat zien, want door de 8-bit graphics is lang niet altijd duidelijk wat iets is. Dat is niet vervelend, het draagt juist bij aan de mysterie die rondom Proteus hangt.

Proteus intrigeert meer en meer als we het eiland verder verkennen. Als we vuurvliegjes achtervolgen, gebeuren er vreemde dingen met de omgeving. Als we ’s nachts tussen de totempalen belanden, controleren we even onze koffie. Wat gebeurde daar in vredesnaam? Was dat echt? Even later veranderen zelfs de seizoenen. In de zomer is er meer leven en dus geluid, in de winter is alles letterlijk kil en koud. De natuur sterft of trekt zich terug, en daarmee de soundtrack. Zo weet Proteus keer op keer weer te verbazen.
Twee keer leuk
Maar het gebrek aan enige duiding is na een tijdje op Proteus’ valkuil. We hebben inmiddels namelijk geen flauw idee of we alles al gezien hebben, of slechts het topje van de ijsberg hebben mogen aanschouwen. Voor hetzelfde geld zitten er zombies en aliens in Proteus. We weten het niet. Uit de trophies van de game worden we ook al weinig wijzer. “Does it exist within the heart of a stone? Did I see it when I saw all things and then forget it?” luidt de beschrijving van één van de trophies. Wat wordt hier in godsnaam verwacht? Als je dan de game voor de vierde keer opstart en wéér hetzelfde konijn ziet, is de lol er wel van af.
Deze game is gespeeld op de PS3 en Vita