Microtransacties, microtransacties en nog eens microtransacties. Het is niet alleen een vervelend woord, we kunnen er tegenwoordig ook niet meer omheen. Naast free-to-play-games gaan zelfs retailgames als Forza Motorsport 5 en Gran Turismo 6 er gebruik van maken. Het begint een steeds grotere bron van ergernis te worden, maar het online Tweede Wereldoorlog vliegspel War Thunder van Gaijin Entertainment toont aan dat het ook anders kan.
Het beschikt weliswaar over een free-to-play model, maar probeert op geen enkel moment een premium account aan te smeren om toegang te verlenen tot exclusieve content. De zogenaamde Golden Eagles (die te koop zijn in de PlayStation Store) zijn alleen een manier om de vliegtuigen uit één van de vijf landen net wat eerder vrij te spelen of sneller te stijgen in rang. Betalende spelers zijn dus niet beter dan niet betalende spelers of beginners.
Dat wil niet zeggen dat War Thunder zijn best doet om elk publiek te verleiden. De menu-indeling is met een overweldigend gehalte aan opties en statistieken namelijk niet bepaald console-vriendelijk te noemen. Dat er zelfs beeldopties als fxaa en andere grafische filters zijn te vinden, verraadt al het feit dat het een regelrechte overzetting van de pc-versie is. De game probeert nog via het touchpad van de PS4 een muis te simuleren, maar zelfs dan blijft het navigeren soms een hels karwei. Daarnaast wordt er weinig moeite genomen om beginners op weg te helpen. Een hoop dingen die later essentieel bleken, zoals de functie van de verschillende betaalmiddelen, het kopen of opvoeren van een vliegtuig en het verbeteren van vaardigheden, moesten we helemaal zelf ontdekken.

Arcade of realisme
Het staat in schril contrast met de besturing, die voor ieder wat wils biedt. Op de reguliere stand bestuurt War Thunder als een arcadegame, waarbij de linkerstick de helling en het roer van het vliegtuig bepalen en de rechterstick de snelheid en de vleugelkleppen. Liefhebbers van meer realisme kunnen de moeilijkheidsgraad een standje hoger zetten, zodat factoren als G-krachten en windsnelheden ineens een stuk belangrijker worden. Het is daarnaast mogelijk om een muis aan te sluiten voor nauwkeuriger richtwerk, maar ook met de Dualshock 4 speelt de game prima weg.
Het selecteren van een vliegtuig en het vinden van een match is ook relatief eenvoudig. Meestal zit je binnen een minuut in je favoriete kist en kun je op jacht naar andere spelers. Daarbij hangt jouw rol af van het type geselecteerde vliegtuig. Bommenwerpers zijn natuurlijk nuttig in het uitschakelen van grond- en zeedoelen, maar vormen ook een makkelijke prooi voor snelle en wendbare jagers. Die laatste houden zich bezig met het neerhalen van vijanden en het overnemen van vliegvelden. Het team dat als eerste alle gronddoelen heeft uitgeschakeld of de meeste vliegvelden in bezit houdt, keert met de overwinning en een xp-bonus terug naar de hangar.
Omdat deze matches gemiddeld niet langer duren dan een kwartier is War Thunder een ideale pick up en play-game. Bij terugkomst in de hangar is er meestal wel weer een upgrade vrij te spelen, skill te verbeteren of een vliegtuig te customizen, zodat het gevoel van ‘nog één potje’ overheerst. Daarnaast geeft het veel voldoening om een andere speler uit de lucht te schieten. De vliegende doodskisten storten dramatisch ter aarde in een spoor van olie en donkere rookpluimen. Om een toestel met een afgebroken vleugel en doorboorde cockpit nog veilig op een vliegveld te kunnen landen voor reparaties moet je van zeer goeden huize komen.
De vliegtuigen zijn zo mooi gedetailleerd, dat je extra je best gaat doen om ze heel te houden. Vooral in de cockpitview is het genieten geblazen van het reflecterende zonlicht, de regen- en oliespetters tegen de cabine en de tollende metertjes. In de accuraat nagemaakte IL-2, Spitfire, of Stuka voel je je echt als een piloot in oorlogstijd. Alleen in het luchtvaartmuseum kom je dichter bij de werkelijkheid. De gevarieerde omgevingen zijn ook een lust voor het oog en bieden verschillende tactische mogelijkheden. Vooral de Afrikaanse ravijnen en het besneeuwde alpengebergte lenen zich uitstekend voor een spannend kat en muisspel.

Ad astra per aspera
Blindelings afgaan op vijanden is namelijk dan niet verstandig, want elk vliegtuig dat je in een missie meeneemt telt als één leven. Dat maakt de gevechten in het begin een korte en frustrerende bezigheid, als je in een oude Russisch dubbeldekker kansloos neergeschoten wordt door een pijlsnelle Messerschmitt. Helaas kwamen we veel spelers tegen die elke vorm van tactiek links lieten liggen en vol tegen anderen aanvlogen. Juist de modi waarin men bij de pc-versie voor meer tactiek kiest, vonden we hier nergens terug. En dat is vreemd voor een game die zowel een arcade als een realistische ervaring probeert te bieden.
Dat de game momenteel nog in open beta-fase verkeert is daarvoor geen excuus. De PS4-versie mist namelijk nog meer dingen waar pc-eigenaren wel toegang tot hebben. Er zijn weliswaar tientallen singleplayermissies te voltooien, maar een uitgebreide vorm van matchmaking waarin maps, modi of andere zaken zijn in te stellen is niet aanwezig. De quick matches gaan hierdoor op den duur vervelen. Ook toernooien, custom battles en de optie om historische campagnes te kopen laten nog op zicht wachten. War Thunder is dus nog incompleet en vergeleken met zijn pc-broer zelfs wat uitgekleed, maar beschikt over net zoveel potentie. Naar verwachting voegt Gaijin Entertainment in de toekomst nog veld- en zeeslagen toe, waarmee de waarde van deze gratis game alleen maar toeneemt.