Arthur van Vliet Daar zit je dan, op je troon. De alleenheerser; niemand die je naar de kroon steekt. Maar je verveelt je de pleuris aan de top, dus ga je rare dingen doen. Je moet toch wat.
Het ‘je moet toch wat’-gehalte was hoog bij ontwikkelaar Sports Interactive. De studio levert jaar na jaar de beste, en inmiddels zowat de enige voetbalmanagementsimulatie af in de industrie. Recensenten zuchten omdat het rijtje superlatieven om Football Manager mee te bewieroken jaarlijks korter wordt, fans gooien met alle plezier hun sociale leven en carrière te grabbel om hun kluppie te helpen promoveren, en de bankrekening bij Sega blijft tevreden rinkelen bij de als kartonharde broodjes Unox in Nieuw Galgenwaard over de toonbank vliegende exemplaren van elke nieuwe editie.
Prima zetel, zou je zeggen; elk jaar een paar plooien gladstrijken en die win-win-winst-situatie blijft in stand. Af en toe krijgt Sports Interactive de geest en geven ze Football Manager een broodnodige schop onder de hol. Twee jaar geleden bijvoorbeeld werd de game flink opgeschud, ten goede. De serie opende zijn deuren voor een groter publiek met een geslaagde Classic-modus en Challenges; scenario’s van een half seizoen waarin je een club van degradatie moest redden of ongeslagen kampioen moest maken.
Op de schop
Maar dat waren features. Football Manager 2015 krijgt een even harde trap op het achterste, zij het met een interface die door elkaar is gerammeld, op zijn kop gezet, door de kamer gesmeten en vervolgens nog even door de tijdmachine is gehaald die ze bij de ontwikkelaar in de kelder hebben staan. Wat blijkt: Football Manager 2015 lijkt verdacht veel op de Championship Manager-games (zelfde serie, zelfde ontwikkelaar, andere naam) van vlak na de eeuwwisseling. Dikke zijbalk links in beeld? Check. Een wat duistere skin met veel groen op de achtergrond? Reken maar van yes. Onlogische indeling waardoor je scherm zo klein lijkt als dik tien jaar geleden? Dat ook, ja.
De switch is opmerkelijk, want onnodig. Zo neemt de nieuwe balk veel ruimte in beslag, wat vooral voor laptopspelers (want: kleiner scherm) een doorn in het oog is. Zo is de balk niet meer naar wens in te delen, waar dat in vorige editie – toen nog boven in beeld en met een stuk minder tekst – wel mogelijk en vooral heel erg fijn was. En zo moet je om hetzelfde menu te bereiken drie keer extra klikken ten opzichte van Football Manager 2014.
Niet alleen de zijbalk is nieuw. Het tactics-scherm is flink op de schop gegaan, waarbij veel info veel moeilijker te vinden is. Het sterren- en kleurensysteem om de geschiktheid voor spelers op een bepaalde positie en rol weer te geven is vervangen door kekke cirkelvormige metertjes die vooral verwarring zaaien. Weg is de info over fitheid en vorm bij de posities op het veld en door de grotere blokken tekst in je selectieoverzicht ben je veel meer aan het scrollen als je tijdens een wedstrijd bijvoorbeeld wilt wisselen. Leg Football Manager 2014 eens naast Football Manager 2015 en je ziet dat er simpelweg veel minder info tegelijkertijd in beeld komt, door onhandige designbeslissingen. En laat FM nou juist om die info, die statistieken, die cijfertjes draaien.
Nieuwe schil, zelfde vrucht
Verpakt in die nieuwe schil zit dezelfde game als vorig jaar. Tactieken, wedstrijdengine, beleid voeren; wat vorig jaar werkte, werkt nu ook wel ongeveer. Alleen het scoutingsysteem heeft een flinke oplawaai gekregen. Met het oog op realisme duurt het in Football Manager 2015 veel langer om erachter te komen wat een speler kan en hoe goed ‘ie misschien wel niet wordt later. Dat is niet per se leuk, maar maakt het opsporen van talent en het doen van aankopen een stuk uitdagender. Tijdens vorige edities wist je binnen een week praktisch alle topspelers-in-spé op te sporen, nu vergt dat tijd, moeite en doorzettingsvermogen. En is het plots heel logisch om een leger aan scouts aan te nemen.
Houd je het liever makkelijk, dan start je de Classic-modus op. Scouting is daar nog gewoon een kwestie van één keer klikken en een dagje wachten tot je een compleet beeld hebt van die ene toekomstige topper, team talks bestaan niet en persconferenties beslaan één vraag. Waar het nieuwe uiterlijk bij de ‘echte’ FM vooral in de weg staat, is het bij Classic volledig op zijn plek. Het voelt meer dan ooit als een trip terug in de tijd naar, inderdaad, Championship Manager 2001/02. Veel gamers haakten later af omdat de serie te complex werd; Football Manager 2015 is de eerste keer dat Classic voor hen écht een goede reden is om FM weer een kans te geven. De microtransacties kun je gerust wegdenken, want zelfs de grootste noob kan een club managen zonder een ‘magische spons’ om geblesseerde spelers op te lappen en een boost voor het banksaldo.
Die noobs zullen verder weinig merken van de rare hersenspinsels van ontwikkelaar Sports Interactive; doorgewinterde spelers moeten een nieuwe manier van werken en navigeren aanleren. Dat went, natuurlijk, maar start Football Manager 2014 later nog eens op en de waarom-vraag borrelt direct weer naar het oppervlak. De 2015-editie is gewoon een fantastische game, 3D-wedstrijden zien er weer een beetje beter uit en de nieuwe scouting draagt bij aan de uitdaging (en daar spelen we ‘m toch voor), kortom: die troon blijft wel bezet. Maar het had een stuk beter kunnen zijn als de heren ontwikkelaars zich niet een jaar lang te pletter hadden verveeld.