Joe van Burik Natuurlijk heb je Grand Theft Auto V allang doorgespeeld. Waarschijnlijk zelfs twee keer, met dank aan de heruitgave op de PlayStation 4 en Xbox One. En velen zullen hun tweede of maar liefst derde playthrough allang gepland hebben voor de pc-versie. Dat terwijl GTA 5 eigenlijk maar één groot voorspelbaar, van A tot Z vooraf uitgestippeld avontuur is waarin je een drietal duffe figuren naar een vooraf bepaald einde begeleidt. Gaap!
Gratis geld
Vraagje: heb je wel eens echt, daadwerkelijk, meer dan een beetje de moeite genomen om Grand Theft Auto Online te spelen? Goed, je zult het vast geprobeerd hebben, maar misschien afgehaakt zijn toen de servers plat lagen (wat in de eerste paar weken na de release van GTA Online op de Xbox 360 en PlayStation 3 veelal het geval was), er gratis geld gehackt werd of een stel eikels zonder reden constant jouw persoonlijke auto’s opblies. Maar al die problemen zijn nu weggefilterd. En dus dikke kans dat je dit soort even komische als uitdagende taferelen misloopt:
In deze door een bevriende speler zelfgemaakte ‘job’ (zoals speltypes buiten free-roam genoemd worden) strijden twee teams per helikopter om tassen met schone was, die door opstandige huishoudsters met raketwerpers op het dak van een luxe appartementengebouw worden bewaakt. Het is GTA Online in een notendop: allesomvattend, gewelddadig en hilarisch, en het liefst met een groep andere spelers van vlees en bloed – om mee te lachen, op te schelden en de ene na de andere toffe job te spelen. Tijdens een gemiddelde avond in deze game met een leuke groep spelers beleef je meer verschillende avonturen dat in menig andere volledige game!
Schoolplein
Natuurlijk is GTA 5 een geweldige game, die vooral zo leuk is dankzij de levendige, gedetailleerde open spelwereld vol mogelijkheden om je eindeloos mee te vermaken. Maar het draait net zo om de vele missies waarin je de beslommeringen van Franklin, Michael en Trevor invult. En dat is ergens best jammer. Speelde je vroeger in de speeltuin of op het schoolplein ook niet liever je zelfbedachte avonturen dan dat iets of iemand je vertelde wat er moest gebeuren? En deed je dat ook niet liever met vrienden dan in je eentje met verzonnen mensen (nee – red.)?
Bovenstaande missie laat dat mooi zien. Het enige wat de game hier van ons vraagt, is dat we een koffertje uit de kluis van een zwaar beveiligde loods jatten en bij Lester bezorgen. We kiezen zelf (nota bene) de hoofdingang om naar binnen te sluipen, met een knal aan te vallen en ons een weg naar de kluis te schieten – om uiteindelijk na een wilde rit te ontsnappen. Natuurlijk heb je van tijd tot tijd ook de nodige keuzevrijheid in de missies van GTA 5, maar uiteindelijk ben je slechts een speelpop van het plot. Alle missies maken deel uit van een groter geheel en sturen je richting de ontknoping.
Transseksuele hipster
In GTA Online is er geen ontknoping. Sterker nog, er zijn geen voorgekookte protagonisten, alleen de alter ego’s van menselijke spelers. Sommigen (zoals ondergetekende) kiezen voor een (misschien een tikje geïdealiseerde) avatar gebaseerd op zichzelf. Anderen maken gewoon een maf figuur, zoals een transseksuele hipster of mentaal instabiele clown. Juist de anonimiteit van je personage in GTA Online legt een sterke link met de oorsprong van Grand Theft Auto: in GTA I, II en III speelde je immers ook als een naamloze nobody, die vuile klusjes opknapte voor diverse opdrachtgevers maar bovenal deed waar ‘ie zin in had.
Ook dat geldt meer voor GTA Online dan z’n singleplayertegenhanger. Je bent niet alleen een virtuele actieheld, maar ook nog een alleskunner: schieten, autoracen, motorcrossen, jetskiën, straaljagers vliegen, tennissen, darten of armpje drukken; niets is te gek. Natuurlijk kun je dat allemaal ook in GTA 5, maar alleen in GTA Online vind je een ellenlange lijst jobs die je daar keer op keer toe uitdagen, met verschillende maps, parcoursen en vele instellingen. Zie Destiny of Call of Duty als cowboytje spelen in de speeltuin, terwijl we in het geval van GTA Online alle garages en schuren van hun speelgoed, gereedschap en voertuigen beroven en de hele buurt onveilig maken. Bij voorkeur met monstertrucks:
Spontane straatovervallen
Het zijn echter vooral de spelers en hun acties die de spelwereld van GTA Online levendig maken. Feit is dat er wat minder voetgangers en verkeer in de multiplayergame aanwezig zijn en willekeurige gebeurtenissen minder voorkomen. Dus geen spontane straatovervallen door non-playable characters bijvoorbeeld, maar natuurlijk wel door menselijke spelers met een slecht geweten. Bovendien zijn je eigen mogelijkheden veel uitgebreider: voertuigen aanschaffen (of stelen), naar smaak aanpassen en bewaren in je garage heeft meer zin, omdat je ze altijd kunt inzetten tijdens missies. Wapenmanagement, zoals het aanschaffen van upgrades en munitievoorraden, geeft je echt een voordeel in vuurgevechten.
Zo kom je aan het eind van een dag hard ‘eerlijk’ werken gemakkelijker met een bedrag met vijf nullen thuis, in je appartement met uitzicht op een probleemwijk, de binnenstad of de oceaan – afhankelijk van je bankrekening natuurlijk. Die kan iedereen binnenkort flink gaan spekken wanneer de zeer geanticipeerde Heists eindelijk voor GTA Online beschikbaar worden, later deze maand. Ja, geloof ons maar, ze komen er echt aan. De hoogste tijd dus om GTA 5 lekker te laten voor wat het is en te werken aan je eigen virtuele criminele carrière. Of die van je transseksuele hipster-alter ego.