The Talos Principle review – Ik puzzel, dus ik ben.

In The Talos Principle is er geen twijfel over mogelijk: je bent een robot. Zodra je met je hand het felle zonlicht bedekt, zie je hoe mechanisch je hand en arm eruit zien. In je gezichtsveld ontstaan wat tekstregels die verklappen dat het “Child”-programma is geïnitieerd en welk versienummer je is toegekend. En in de omgeving glitchen her en der wat objecten. Stuk voor stuk signalen die je ervan bewust maken dat je overduidelijk geen mens bent, maar een robot. Maar is het bewust zijn van dit alles juist niet een menselijke eigenschap? Kunnen robots net als mensen bewust zijn en denken? “Ik denk, dus ik ben,” zei de bekende filosoof René Descartes ooit. En laat dat nou juist hetgeen zijn wat The Talos Principle op een hele slimme wijze bij de speler in twijfel trekt.

Prachtige puzzeltuin
Na zijn initialisatieproces wordt de naamloze robot verwelkomd door een godenstem uit de hemel. Het is Elohim (Hebreeuws voor god), die de speler welkom heet in zijn prachtige tuin. Direct wordt de toon met grafische pracht gezet: The Talos Principle laat zien dat mooie graphics in een downloadbare puzzelgames niet achtergesteld hoeven te zijn aan de gameplay. De tuin bevat namelijk prachtige Griekse beelden en realistische ruïnes gemixt met een boel sci-fi-objecten die puzzels voor de speler vormen. Elohim belooft je het eeuwige leven als je de uitdagingen in zijn tuin weet te trotseren.

Al snel kom je zwevende metalen bollen tegen die je dat eeuwige leven duidelijk niet gunnen. Zodra je in de buurt van deze vijandige robots komt, gaan ze namelijk bliepen, stormen ze op je af en blazen ze zichzelf op. “Maar laat je niet afschrikken door mijn beschermers,” aldus de stem van Elohim, “ze zijn je alleen aan het testen.” En dat blijkt, want door slim om te gaan met de diverse stoorzenders die in de tuin verspreid liggen, kan je zowel de vijandige robots als krachtvelden die je pad blokkeren, uitschakelen. In het begin saboteer je simpelweg alle hindernissen die je tegenkomt, maar al snel moet je zorgvuldig omgaan met de schaarse hoeveelheid stoorzenders en andere objecten die je in je bezit hebt.

Het komt namelijk vaak voor dat je net één stoorzender te kort komt om langs een serie aan hindernissen te komen, waardoor de game je uitdaagt om alle objecten die in het level staan op een andere manier te gebruiken. Later in de game zijn het meer dan enkel stoorzenders, als je ook laserstralen moet verbinden, kubussen op knoppen moet schuiven en zelfs met je eigen hologram moet samenwerken om voorbij een serie hindernissen te komen. De puzzels lijken in het begin vaak onmogelijk, maar met flink wat denkwerk blijkt dat de oplossing altijd binnen handbereik ligt.

Vrije wil
Aan het einde van elke puzzel verzamel je een Tetris-achtig puzzelstukje. Door de juiste stukjes te verzamelen, speel je nieuwe vaardigheden voor de robot vrij of open je deuren naar nieuwe paden in de tuin van Elohim. In welke volgorde je ze vrijspeelt, laat de game helemaal aan jou over. Een puzzelstukje dat je nodig hebt om verder te komen kan je namelijk vaak met meerdere puzzels verdienen. Je bent dus vrij een puzzel onopgelost te laten als je het puzzelstukje, dat aan het einde van die puzzel ligt, ook elders kan verkrijgen. Zoals Elohim zegt: “Ik ga je niet bij je hand meenemen. Je beschikt te allen tijde over vrije wil en mag mijn tuin verkennen zoals je dat zelf gelieft”. Dat zorgt ervoor dat de tuin één grote open wereld is waarin je zelf je pad kan bepalen. In het begin van de game gaat het concept van vrije wil hierdoor hand in hand met het verhaal.

Tussen de puzzels door kom je namelijk regelmatig computerterminals tegen, die een stukje verhaal uit de doeken doen. Door op de terminals in te loggen, kun je door middel van een chatprogramma in de stijl van MS-DOS, in contact komen met “de buitenwereld”. Wie of wat er precies aan de andere kant van de lijn zit, blijft lang onduidelijk en vaak zijn de chatsessies maar van korte duur. Maar de inhoud van de chatsessies biedt niet bepaald de luchtigste onderwerpen die je ooit in games bent tegengekomen. Het chatprogramma probeert namelijk door middel van diepe vragen te achterhalen of jij wel braaf Elohim gehoorzaamt, of een ander plan hebt. Misschien wil je wel de toren beklimmen die Elohim je zo duidelijk verboden heeft te trotseren?

Filosofisch MS-DOS
Bij elke vraag die je in het chatprogramma voorgeschoteld krijgt, heb je het idee dat je antwoord allesbepalend is voor de uitkomst van het verhaal. Dat heeft ervoor gezorgd dat ondergetekende soms minutenlang aan nadenkt over het meest passende antwoord. Want bij kwesties over de zin van het leven, bewustzijn, vrije wil en morele dillema’s, is er nooit één duidelijk correct antwoord. Het is haast alsof de terminalchatsessies een soort ultieme test vormen waarin je jouw vrije wil wilt bewijzen, maar dat blijkt nagenoeg onmogelijk, omdat bij elk mogelijke keuze er wel een voorbepaald weerwoord op het scherm verschijnt.

De chatsessies worden vaak abrupt stopgezet doordat je niet de juiste systeemprivileges hebt, de verbinding verbroken wordt of door een ander flauw excuus. Op die momenten kan je, tot het chatsysteem op een andere terminal weer werkt, enkel nog wat rondsnuffelen door de lokale bestanden van die computer. Veelal struin je dan door half corrupt geraakte archiefbestanden die variëren van oude Griekse mythes tot blogposts van willekeurige websites. Aanvankelijk lijken het allemaal compleet irrelevante lappen tekst die geen samenhang hebben, maar hoe meer data je op je pad verzamelt, hoe meer je het kaf van het koren kan scheiden. Er bestaat namelijk wel degelijk een samenhang tussen veel documenten die je opent, waardoor het ontdekken van het achtergrondverhaal in The Talos Principle één grote metapuzzel is. Hoe meer puzzels je in de game oplost, hoe meer documenten je door kan bladeren en hoe meer fragmenten van het grotere verhaal je ontdekt. Lees je alles door, dan krijg je misschien wel antwoord op vragen wie jij precies bent en wat jouw doel is in de wereld.

Groots
Naast de open structuur van de game en de talloze tekstbestanden om door te bladeren, kent The Talos Principle ook nog eens een flinke speelduur. Onze teller klokte ruim dertig uur voor enkel het doorspelen van het hoofdverhaal. Op je pad door Elohim’s tuin kom je een goede balans van hele makkelijke, flink pittige en zelfs een paar verborgen, super lastige puzzels tegen. Omdat het totaal aantal puzzels in de game zo gigantisch groot is, is het niet zo gek dat sommige puzzels soortgelijke oplossingen vereisen. Het interessante hieraan is dat je de herhaling in de puzzels kan benutten als je ergens vast zit: is een puzzel te moeilijk, dan is de kans groot dat je de oplossing die je zoekt, in een andere, makkelijkere puzzel nog gaat leren. Hierdoor heb je nauwelijks hints nodig en dat is mooi, want hints zijn niet alleen schaars, maar vaak ook veel te cryptisch en je kan ze enkel verdienen door speciale puzzels op te lossen, wat het hele systeem omslachtig maakt.

De keerzijde van de lange speelduur van de game is dat het op een gegeven moment ietwat gerekt aanvoelt, maar gelukkig maakt het einde veel goed. We vinden het wel jammer dat om dat einde te behalen je uiteindelijk toch alle (niet-verborgen) puzzels van de game moet oplossen, wat het gevoel van complete vrijheid, dat in het begin gesuggereerd wordt, een beetje verpest.

The Talos Principle is gespeeld op PlaySation 4. Vorig jaar kwam de game ook uit op PC via Steam.