Laura Kempenaar God spelen, dat klinkt goed. Echter weten we al sinds vele decennia dat het leven van een goddelijk wezen niet gemakkelijk is. Heb je net een mooie stad gecreëerd in SimCity, verschijnt er een meteorietenregen die al je harde werk verpulvert. Simulatiegames kunnen je god maken, maar ze kunnen je ook juist in de huid van een bepaald wezen laten kruipen. Soms letterlijk en figuurlijk, zoals in Japanse datingsims die zwaar over de schreef gaan. Hoe de simwereld van huizenbouwen is gegaan naar schattige studiemeisjes het hof maken, kun je teruglezen in deze reis door iconische simulatiegames.
Games kunnen van alles simuleren, of het nu om realiteit gaat of juist de vreemdste onderwerpen (een geit bijvoorbeeld). Het is lastig een lijn te trekken in wat nu simulatie is en wat niet. Is Pong immers niet een van de eerste simulatiegames, omdat je er tennis in speelt? Vaak wordt er toch meer realisme van een game verwacht om een sim te zijn. Zo worden diverse activiteiten uit het echte leven gekopieerd en in een game uitgewerkt. Eerst is er een tutorial van hoe je het moet doen, dan kun je je gang gaan en vervolgens moet je analyseren wat je harde werk heeft opgeleverd. Verder gaat het eigenlijk niet; de meeste simulatiegames –zoals Farming Simulator – kun je eindeloos spelen.
Het is niet verrassend dat in een genre dat zo breed getrokken kan worden, er geen duidelijke begingame in de historie vindbaar is. Sommigen beschouwen vliegtuigsimulaties uit de jaren ’70 als de eerste sims, anderen zien Fortune Builder uit 1984 als de eerste echte sim en weer anderen beweren dat SimCity uit 1989 het startpunt van de simulatiegames is. Wij benoemen die stamoudsten daarom allemaal.
1975 – Flight Simulator
In de jaren ’60 van de vorige eeuw werden de eerste vliegsimulaties gemaakt om piloten mee te onderwijzen. Videogamevarianten kwamen op in 1975 met Flight Simulator 0, dat is gemaakt door student Bruce Artwick op de Apple II. Daarna verscheen de ene na de andere vliegtuigsimulator onder de naam Flight Simulator. Fans van deze games gebruiken vaak joysticks, omdat deze het beste het realisme van een echt vliegtuig overbrengen. Er zijn oorlogsvliegtuigsims zoals IL-2 Sturmovik, maar ook vliegtuigsims waarin je juist commerciële vluchten uitvoert. Microsofts franchise Flight Simulator, die in 1982 startte, is al decennia een begrip in het vliegsimlandschap, waarvan Flight Simulator 2002 de bestbeoordeelde game is. Dat komt vooral door de uitgebreide luchtverkeersleiding en het feit dat er voor het eerst in de franchise ook andere vliegtuigen in het luchtruim rondvliegen.
1984 – Fortune Builder
Door sommigen dus gezien als de voorvader van SimCity, is Fortune Builder een stedenbouwsimulatiegame die alleen op de Colecovision verscheen. Erg bekend in Nederland is deze sim daarom niet, maar het is wel een bijzondere die niet in dit rijtje mag ontbreken. Fortune Builder heeft namelijk twee dingen die vrij zeldzaam zijn voor simulatiegames: je kunt een einddoel aan je bouwprojecten vastplakken en je kunt hem met zijn tweeën spelen. Dat laatste schijnt fantastisch te zijn, want je werkt in splitscreen allebei aan dezelfde map en kunt elkaar saboteren of juist helpen. Eigenlijk is het vreemd dat we deze tweespelermanier van simuleren niet vaak zien terugkomen.
1989 – SimCity
SimCity, dat op gamers zelfs de invloed zou hebben dat zij de lokale politiek meer waardeerden door het spelen van deze stadssimulatie, ontstaat wanneer Will Wright werkt aan Raid on Bungeling Bay. Het valt hem op dat hij meer lol heeft met de level editor die hij had gemaakt als onderdeel van de game, dan met de game zelf. Hierop besluit hij die editor tot een los spel te ontwikkelen waarin mensen hun eigen stad kunnen maken en besturen. Later maakt SimCity 2000 die franchise helemaal legendarisch, dankzij de verbeterde graphics, humor, de kennis van stadsadviseurs en kranten, de eindeloos lijkende bouwmogelijkheden en de manier waarop de game nog steeds extreem verslavend is voor een breed scala aan gamers. Bovendien is de spelwereld letterlijk en figuurlijk niet plat, maar kunnen er heuvels en glooiingen worden aangebracht in het landschap.
1989 – Populous
In 1989 is SimCity niet de enige game waarin mensen het in hun virtuele wereld voor het zeggen hebben alsof ze god waren. Peter Molyneux brengt in dat jaar namelijk Populous uit, een game die – misschien wel meer dan SimCity – wordt gezien als de eerste godsimulatiegame. Dat god spelen vraagt wat tijd, want Populous bestaat uit maar liefst 500 levels, waarin je steeds weer op een stuk land belandt waar jouw volgers en vijandelijke volgers rondlopen. Je moet ervoor zorgen dat jouw volgers in de meerderheid zijn, zodat ze die vijandelijke personages kunnen afmaken. Dat doe je uiteraard door je goddelijke krachten te gebruiken, zoals het plaatsen van dreigende vulkanen en het laten ontstaan van dodelijke aardbevingen.
1990 – SimEarth
Zodra SimCity een enorm succes blijkt, richt Wright met zijn compagnon het bedrijf Maxis op. Bij Maxis zullen nog veel meer simulatiegames worden gemaakt, want Simcity loopt lekker en de medewerkers komen met nog veel meer interessante gameideeën voor godsimulators. De creatiefste dingen komen voorbij: SimAnt, SimFarm, SimCopter, SimHealth, SimRefinery, SimCoaster, SimAnimals enzovoorts. SimEarth is de voorloper van die rijkheid aan games met ‘Sim’ ervoor. SimCity gaat namelijk zelf vooral verder als eigen franchise.
1999 – Rollercoaster Tycoon
Rollercoaster Tycoon, nog zo’n game waaraan je veel uren besteedt, is een simulatiegame uit1999. Het lijkt op SimCity, maar dan met achtbanen en attracties. Je bent de baas van een pretpark en het is aan jou om zoveel mogelijk bezoekers binnen te lokken met de middelen die je hebt. Dat hoeft overigens niet; veel gamers bouwen liever achtbanen om bezoekers mee om zeep te helpen. Het is de charme van simulatiegames: iedereen haalt er weer op een andere wijze voldoening uit.
2000 – The Sims
In het eerste jaar van dit millenium verschijnt een van de, zo niet dé, bekendste simulatiegame ter wereld: The Sims. De game zoomt in op wie er eigenlijk precies in SimCity wonen en bouwt daarop uit door speler de mogelijkheid te geven families samen te stellen, huizen te bouwen en het leven van deze Sims te beinvloeden. De game is uitgebreid met vele verschillende pakketten mubilair, kleding, banen, activiteiten, avonturen en dergelijke – een trend die doorgezet wordt in het tweede, derde en zelfs vierde deel. The Sims 3 staat met 10 miljoen verkopen nog altijd hoog genoteerd in de lijst met bestverkochte pc-games aller tijden.
2001 – ARMA
Niet alle first person shooters kunnen zich onder het simulatiegenre scharen, maar een realistische game als ARMA mag in deze tijdlijn van simulatiegames niet ontbreken. In deze gameserie treedt je als militair op in grote conflicten tussen verschillende regio’s. De gamefranchise is in eerste instantie geïntroduceerd onder de naam Operation Flashpoint in 2001, maar de game wordt later opnieuw uitgebracht als ARMA: Cold War Assault. ARMA is een aparte shooter, die regelmatig een soldatensimulatie wordt genoemd.
2003 – Football Manager
Het begon allemaal met Championship Manager in 1992, maar Football Manager is tegenwoordig meer een huisnaam. Football Manager ontstaat nadat Eidos Interactive en Sports Interactive uit elkaar gaan na het maken van een aantal populaire Championship Manager-games. Sports Interactive neemt haar kennis mee naar uitgever Sega en zet daar de game Football Manager op, waarin je voetbalteams managet. In deze lijst fungeert Football Manager als representatie van de sportsimulaties, waarvan er uiteraard een heleboel zijn. Wederom hangt het van je eigen gevoel af of je ze onder de simulatiegames schaart, maar bijvoorbeeld NBA-games en Fifa kunnen worden gezien als simulatietitels, hoewel er hier wel degelijk een doel is. Zoals je in onze recente Q&A hebt kunnen lezen, slokt Football Manager immer uren op van menig gamer.
2005 – Trauma Center: Under The Knife
Een van de bekendste simulatiegames is Trauma Center, met als best beoordeelde game de debuuttitel op de DS: Under The Knife, die in 2005 verschijnt. Trauma Center is een medische simulatiegame waarin je als chirurg patiënten redt van de meest levensgevaarlijke ziektes en verwondingen. Een hele spannende gameserie, die tot nu toe goed gebruikmaakt van de aanraakschermen van 3DS.
2008 – Spore
Spore is gemaakt door sim-legende Will Wright, met hooggespannen verwachtingen tot gevolg. Het is ook een heel interessant concept: Spore speelt in op het idee van evolutie, in een veel specifiekere mate dan SimEarth dat doet. Van een klein prutje groeit een Spore uit tot een buitenaards-uitziend wezen dat zich moet zien te redden in een wereld vol andere wezens die zowel vriendelijk als vijandelijk kunnen zijn. Er zit een hele uitvoerige ‘Creature Creator’ in om je eigen personage zo goed mogelijk samen te stellen, iets wat miljoenen keren is gedaan, ondanks dat Spore mede door de lange opstarttijd niet alle simulatiefans bekoort.
2011 – Hatoful Boyfriend
In 2011 verschijnt het eerste deel van de Hatoful Boyfriend-serie, een game die op het randje zit van simulatie, aangezien het draait om duiven die naar de middelbare school gaan. Deze anime-achtige game wordt in eerste instantie als grapje voor 1 april gemaakt, maar blijkt zo populair dat er inmiddels meerdere volledige games van zijn verschenen. Hatoful Boyfriend is een perfect voorbeeld van datingsims en het is een bijzonder succes, omdat niet veel datingsims het Westen bereiken. Japan staat als gameland onder andere bekend voor soms wat akelige datingsims waarin je schattige mangameisjes in schooluniformpjes kan betasten. Het is jammer dat het genre daardoor vaak zo’n vreemde bijsmaak heeft, want eigenlijk is het idee achter datingsims juist heel begrijpelijk: het is wat veel tieners immers bezighoudt.
Natuurlijk zijn er nog talloze simulatiegames te noemen en het kan best dat jouw idee van simulatiegames erg verschilt van het beeld waarmee we deze lijst hebben samengesteld. Laat dus vooral van je horen in de reacties met jouw mening en favoriete simulatiegames!
Door Laura Kempenaar