Crew Er breken nieuwe, revolutionaire tijden aan voor de Mafia-franchise. Niet alleen wat betreft het jaar waarin het nieuwste deel zich afspeelt, het roerige 1968, maar ook de ontwikkelaar en zelfs het genre is anders. De vraag is echter: heeft deze serie wel zo’n fikse overhaul nodig? Is Mafia III een logische, of een krampachtige (r)evolutie?
Gamers die Mafia II hebben uitgespeeld, herinneren zich vast nog wel hoe we Joe en Vito achterlaten aan het einde van die game. Helaas moeten we deze kennis nog even parkeren, want het derde deel is niet een direct vervolg en dus krijgen we geen onmiddellijk antwoord op die cliffhanger. In plaats daarvan maakt de franchise een sprong in de tijd, verandert het van setting én van hoofdpersonage. Lincoln Clay is nu de protagonist en hoewel hij net zoals Vito Scaletta een oorlogsveteraan is, hebben beide mannen in ieder geval qua uiterlijk weinig met elkaar gemeen. Dit keer krijgen we een namelijk een grote, gespierde, bijna Kratos-achtige man met een gigantisch litteken op zijn hoofd onder de knoppen. En net zoals de God of War wil ook deze man wraak.
Kratos Clay
Als Lincoln Clay na een jarenlange tour in Vietnam terugkeert naar New Bordeaux, is hij vastbesloten om zijn criminele verleden vaarwel te zeggen. Op dat moment wordt z’n surrogaatfamilie, de ‘Black Mob’, volledig van de kaart geveegd door de Italiaanse maffia en maken Clays goede bedoelingen plaats voor hele, hele slechte. Wanneer je in de schoenen stapt van Clay, maak je dus niet deel uit van de maffia, maar neem je het tegen ze op in een (aanvankelijk) vrij simpel wraakverhaal. Daarbij neem je het op New Orleans gebaseerde New Bordeaux stukje bij beetje, racket voor racket en stadsdeel voor stadsdeel, over van de Italiaanse, georganiseerde misdaad. Dat gebeurt in openwereldstijl, anders dan in het veel meer lineaire Mafia II, in een stad vol verzamelobjecten, zijmissies en meer aanlokkelijke icoontjes op de grote kaart. Zoals we al zeiden: het zijn nieuwe tijden voor de serie.
In een keur aan (niet bestaande) musclecars en andere 60’s-bolides, scheur je door het in districten opgedeelde New Bordeaux, terwijl er tracks zoals Paint It Black van de Stones en On The Road Again van Canned Heat over de autoradio klinken. Elk district van de stad kent een bepaalde racket, oftewel een illegale praktijk die de maffia daar bedrijft, en deze worden geleid door verschillende luitenants en een uiteindelijke eindbaas. Veel van de missies die wij mogen doen in het Downtown-gedeelte, zorgen er niet alleen voor dat de eindmissie van het district ontgrendeld wordt, maar ook dat de moeilijkheidsgraad van deze zogenaamde Hideout steeds verder afneemt. Doen we genoeg activiteiten in Downtown, dan krijgen de gangsters in de Hideout bijvoorbeeld minder sterke wapens, of vermindert het aantal baddies simpelweg. En dat blijkt geen overbodige luxe, want de laatste missie van het district is verre van een cakewalk.
Verover New Bordeaux
De baas van het construction racket in Downtown bevindt zich, niet geheel verrassend, op de Cavar Construction Site, een groot bouwterrein in het midden van het district. Er zijn verschillende manieren om binnen te dringen. Simpelweg via de hoofdingang binnenwandelen is vragen om een snelle dood, maar het kan. Verstandiger is om een deur aan de achterkant van het terrein te lockpicken en vervolgens zoveel mogelijk maffioso op een stealthy wijze uit te schakelen. Ook via het riool is er een subtiele manier om binnen te komen, waarna je bijvoorbeeld naar een sniper-positie bovenin het centrale gebouw kan sluipen om van bovenaf dood en verderf te zaaien. Maar voor ons is er wel meer nodig om de racketbaas uit te schakelen: omdat we een zogenaamde ‘squealer’ niet op tijd uit de weg ruimen en dat vervelende mannetje naar de dichtstbijzijnde telefoon rent, stroomt het bouwterrein vol met versterking. Vele granaten, kogels en zelfs een zestal door onszelf ingeschakelde beulen later, is de Hideout eindelijk van gangsters en eindbaas ontdaan.
Na het voltooien van de laatste missie in Downtown wordt Mafia III pas écht interessant. Op dat moment komen namelijk de luitenants van Lincoln Clay om de hoek kijken: de Ierse Thomas Burke, de pittige Cassandra en Vito uit Mafia II. Nadat je een district overneemt, gaat Clay in een cutscene met z’n luitenants om de tafel zitten en is het tijd om de buit te verdelen. Op dat moment bevinden Burke, Cassandra en Vito zich al in een bepaalde gemoedstoestand, want er zijn dan al ‘assets’ onder hen verdeeld. In ons geval hadden we de Cavar Construction Site uit de Hideout-missie aan Vito gegeven en had Cassandra eerder in de game al iets gekregen. Burke voelt zich daarom behoorlijk gepiepeld en is bijzonder ontevreden, iets wat de man niet onder stoelen of banken steekt. Als we dan ook nog besluiten om de leiding over heel Downtown aan Cassandra te geven, is Burke helemaal niet meer te genieten en wordt ook Vito niet blij. Per slot van rekening bevindt zijn construction racket zich in dat district en is hij die nu dus kwijt. Clay moet echter niets van hun geklaag hebben en verzoekt zijn luitenants dringend om hun persoonlijke gevoelens buiten deze zakelijke bespreking te houden. Cassandra lacht ondertussen tevreden…
Every player’s story is unique?
In Clays drie luitenants ligt de sleutel tot het creëren van je eigen verhaal in Mafia III. Je kunt ze allemaal tevreden proberen te houden door de districten gelijknamig onder hen te verdelen, wat dan bijvoorbeeld einde B tot gevolg heeft. Verwaarloos je iemand, dan kan het best gebeuren dat deze luitenant je uiteindelijk verraadt, wat weer leidt tot einde C. Het is een uniek systeem voor een Mafia-titel, zelfs voor openwereldgames in het algemeen, en eigenlijk iets dat we voorheen alleen nog maar in rpg’s hebben gezien. Het ‘open ended’-aspect is dan ook het paradepaardje van de kersverse studio Hangar 13 (2K Czech werkt ook nog mee en houdt zich vooral bezig met de cinematics), de ontwikkelaar van Mafia III. Haden Blackman, het hoofd van de studio en vooral bekend als comic-schrijver en project lead van de The Force Awakens-games, zegt hier dan ook over: ‘every player’s story is unique.’ Het klinkt als een standaard marketingmantra en we hebben nog geen idee hoe het verhaal rondom de drie luitenants gevormd wordt, maar de mogelijkheden voor cutscenes zoals we die te zien kregen, zijn in principe al eindeloos. Bij elk daaropvolgend gesprek nemen de uitkomsten in theorie exponentieel toe, dus Blackmans uitspraak lijkt op het eerste gezicht niet hol te zijn.
Met Mafia III breekt er ongetwijfeld een interessant nieuw tijdperk aan voor de Mafia-serie. Of er zoveel aan de formule veranderd had moeten worden ten opzichte van het tweede deel, dat is natuurlijk betwistbaar, maar hoogstwaarschijnlijk had alléén een nieuwe setting en protagonist niet volstaan. Per slot van rekening zijn we tegenwoordig heel wat meer gewend van het genre en waren we dat toen Mafia II verscheen eigenlijk al. Daarom is het nog maar de vraag of Mafia III ook baanbrekend wordt voor openwereldgames in het algemeen. Wat betreft het narratief worden er in ieder geval interessante stappen gemaakt en misschien is dat wel precies wat het genre nog nodig heeft.
Geschreven door Wouter Brugge