Beul Waar de Championship Manager-serie de afgelopen jaren gedegradeerd werd tot het ondergeschoven kindje in de titelstrijd met zijn almachtige spirituele opvolger Football Manager; was het vroeger een gerenommeerde franchise waar niet aan te tippen viel. Niet toevallig was Championship Manager in handen van Sports Interactive, de huidige ontwikkelaar van FM. Nadat SI in zee ging met Sega, en Eidos om nog steeds onbekende reden de rug toekeerde, werd het gebruiksrecht van de franchisenaam getransfereerd naar een minder getalenteerde ontwikkelaar. Zo kwam de glorieperiode van CM ten einde. CM 03/04 was de laatste door SI gefabriceerde telg en tevens de finale Championship Manager, die naam waardig. Graag neem ik jullie mee, terug in de tijd naar de wonderjaren van een vergeten voetbalsimulator, die verantwoordelijk is voor tal van echtscheidingen (niet gelogen).
In gamesland merken we de laatste jaren steeds meer de gevolgen van ‘consolitis’, wat vaak resulteert in een doorgedreven vereenvoudiging van PC-games. Sports Interactive heeft hier de afgelopen jaren steevast zijn voeten aangeveegd en maakte de omgekeerde beweging. De Football Manager-serie getuigt dan ook van een steeds verder doorgedreven graad van realisme. Al spelende valt al snel op dat CM 03/04 veel eenvoudiger van opzet is dan recente Football Manager spellen.
Als ancien van het genre voelde ik mij bevrijd door de minder omslachtige gameplay. De laatste jaren was de liefde voor de FM-serie bij mij immers lichtjes bekoeld. Waar ik vroeger steevast meer dan tien seizoenen per versie speelde, viel dit gaandeweg terug naar minder dan vijf seizoenen. Met jaarlijkse regelmaat werden in FM steeds meer details toegevoegd waardoor het realisme ongetwijfeld toenam. Maar zijn deze features niet vaak een blok aan het been door verplichte beslommeringen, die het spel vertragen en enigszins vermoeiend maken? In CM 03/04 vond ik de remedie voor mijn dalende engagement.
Na de keuze van een team valt tijdens het spelen onmiddellijk het gezwinde tempo op. Je wordt niet constant afgeleid door een meute pershonden en ook het aantal transfergeruchten blijft binnen de perken. Je stelt een bekwame staf aan, neemt een kijkje naar de trainingsschema’s en begint je speurtocht naar versterkingen op de transfermarkt. Daarna gaat het in een naarstig tempo van match naar match. Alles neemt minder tijd in beslag dan in Football Manager, de essentie blijft over en dat maakt het spel vlotter om spelen en ook wat plezieriger. Zo is het gebrek aan dodelijk repetitieve persconferenties verademend. Het afwezig zijn van bepaalde handige features (sattelietclubs) voelt dan weer als een gemis aan. De algemene interface en menu opbouw zijn best overzichtelijk en makkelijk in gebruik. Van een 3D-weergave van matchen is geen sprake, dit deert echter niet. De 2D-engine werkt naar behoren al is het aantal voorradige animaties net wat te beperkt. Na verloop van tijd kan je bij bepaalde acties van spelers, doelpunten feilloos voorspellen. Wedstrijden zijn korter van duur dan de FM-routinier gewend is, al bestaat ook hier de mogelijkheid om buiten de hoogtepunten de gehele match te bekijken. Al vraag ik me nog steeds af welke oersaaie controlefreak ooit gebruik gemaakt heeft van deze feature.
CM 03/04 heeft een verrassend hoge fun-factor, hoofdverantwoordelijke hiervoor zijn de vrijwillige scouts die SI helpen met het aanmaken van hun database en spelerstatistieken. Sommige van deze scouts hebben het behoorlijk bont gemaakt; in de meest obscure competities zijn er voor een appel en een ei extreem getalenteerde spelers te vinden. Het aantal ‘cheat-spelers’, in de community bekend als CM-helden is in deze versie ongekend hoog. Zo koop je in Guatemala het genie Frédy Thompson, en van Italiaanse derdeklasser cantanzaro haal je de onnavolgbare wervelwind Toledo in huis. Het Bulgaarse koningskoppel Todorov-Kakalov doet bij CM’ers ongetwijfeld ook een belletje rinkelen. Voor belachelijk lage sommen haal je spelers in huis die op elk niveau een garantie op succes bieden. Frappant wel dat veel van deze spelers op het internationale podium nooit zijn doorgebroken, terwijl de serie toch bekend staat als vrij accurate indicator van talentvolle spelers.
Door het vlotte tempo leent dit spel zich ook perfect voor dagenlange LAN-party’s. Om het half uur je progressie opslaan is dan wel noodzakelijk. In LAN-games durven er namelijk met de regelmaat van de klok ‘crash to desktop’-bugs op te duiken, met alle frustraties van dien. Diezelfde ergernis duikt ook op als je dominante team weer eens punten verliest door een zoveelste glansprestatie van een ‘wondergoalie’ (bekende CM-term). ‘It’s all part of the game’, en er zijn nog wel enkele ruwe kantjes. Zo is het vrij irritant dat bankzitters het na een tijdje nodig gaan vinden om je dagelijks op de hoogte te brengen, van het feit dat ze dringend aan spelen willen toekomen. Daarnaast wemelt het ook van de taalfouten in de berichtgeving als je in het Nederlands speelt, met soms hilarische zinnen als resultaat. Ook het scoutingsysteem staat niet helemaal op punt. Laat als topploeg je scouts zoeken naar jeugdspelers, en ze raden geheid waardeloze pottenstampers aan. Het lijkt wel alsof ze verre familie stiekem een vriendendienst willen aanbieden, of misschien zijn ze tuk op een makelaarspremie? De wegen van een CM-scout zijn werkelijk ondoorgrondelijk, en hun scoutingsverslagen totaal onbetrouwbaar.
CM 03/04 stond na al die jaren nog steeds in mijn geheugen gegrift als het monument van de serie. Na ellenlange speelsessies weet ik waarom ik destijds deze verslavende game niet uit mijn hoofd kon zetten. Met meer dan tien man speelden we CM 03/04, voor de start van de lessen spraken we steevast over ontdekte talenten en behaalde successen. Dit klinkt wellicht vrij nerdy, en dat was het eigenlijk ook wel. Het beluisteren van Rome Total War-speeches tijdens de middagpauze blijft op dat vlak echter onklopbaar.