Leon Achternaam Pssst… kom eens dichterbij, ik wil je een geheimpje vertellen. Ondanks het feit dat ik al 25 jaartjes zuurstof loop te happen, kijk ik nog steeds graag naar tekenfilms. Niet alleen cartoons die voor een ouder publiek bedoeld zijn, zoals South Park of Family Guy, maar ook What’s with Andy en Phineas and Ferb. Vroeger, toen ik zestien à achttien was, genoot ik van Ed, Edd ‘n Eddy, Johnny Bravo en zelfs de Powerpuff Girls. Ik baalde enorm toen Cartoon Network even van de buis verdween. Een paar maanden later kwam de zender weer terug in mijn zenderpakket en ik juichte van vreugde. Nadat ik twee minuten Ed, Edd ‘n Eddy gekeken had, stroomde de tranen over mijn wangen. De lome, passende Canadese stemmen waren vervangen door hoog-gillende Nederlandse stemmetjes. Cartoon Network Nederland had via Fred Butter de slechtste stem-acteurs (sorry Tony en Rolf) uit de plee getrokken om alle magie uit míjn tekenfilms te verkrachten. Woedend en teleurgesteld nam ik me voor om alles wat Nederlands ingesproken was bij voorbaat te haten, links te laten liggen, er op te spugen… Enfin, ik durfde mijzelf niet in de ogen te kijken, nadat ik Professor Layton en de Doos van Pandora gekocht had. Hoe kon ik een Nederlands ingesproken spel in mijn geliefde, aan de Engelse taal gewend zijnde, NDS stoppen?
Nu ik toch geheimen aan het vertellen ben, De Doos van Pandora is het eerste Professor Layton spel wat ik heb gekocht. Ik heb deel één daarna pas gespeeld. Wat is hiervan het voordeel? Nou, dat is gelijk aan het voordeel dat ik heb, omdat ik Ashley Tishdale haar stem alleen maar herken als ik Lizemijn Libgott hoor (die overigens ook de stemmen van Candace en Baljeet uit Phineas and Ferb doet, hulde daarvoor). Ik weet niet beter dan dat het zo hoort. Ik kan Luke zijn stem niet vergelijken met die van Luuk, om het zo maar treffend te verwoorden. Mij niet storend aan de ingesproken stemmen, besef ik dat puzzelen in het Nederlands hoogstwaarschijnlijk gemakkelijker is dan puzzelen in het Engels. Alhoewel het gros van de puzzels meer van je visuele vermogen en inzicht vraagt, dan van je taalkennis. En het verhaal is op deze manier kristalhelder te volgen. Het verhaal bevat voor een NDS-game namelijk enorm veel voice-acting en cutscenes. Duidelijk is dat Level-5 zich druk maakt om de kwaliteit hiervan. Audiovisueel is het spel echt een parel.
Een gelijk glimmende gameplay zou het spel zo tot één van mijn favorieten bombarderen. Hoopvol begin ik na de prachtige openingsscène aan mijn eerste puzzels. Deze zijn wat gemakkelijk en geven aan dat de speler zich nog in het inleidende gedeelte van het spel bevindt. Onbewust van dit feit puzzel ik vrolijk verder met de professor en zijn guitige hulpje. Het verhaal gaat over de doos van Pandora. Deze doos bevat, volgens de mondelinge overlevering, alle slechte dingen die een mens zich kan bedenken. Het openen van deze doos is dan ook de goden verzoeken of ze je komen halen. Aan de professor en Luke de taak om al puzzelend achter de waarheid van deze doos te komen. De puzzels hebben de ene keer meer met het verhaal te maken dan de andere keer. Dit is bijna onvermijdelijk bij een puzzelgame. Dit wordt opgelost door de honger naar puzzels van de professor en zijn hulpje expliciet te maken. Zo komt het regelmatig voor dat de professor en Luke puur uit plezier elkaar een puzzel aanbieden. Ondanks dat dit iets geforceerd is, maakt dit de game niet minder geweldig.
De puzzels doen afwisselend een beroep op het logisch denkvermogen, rekenkundige vaardigheden, visueel inzicht en natuurlijk het doorzettingsvermogen. Naarmate het spel vordert worden de puzzels moeilijker en is het een kwestie van tijd steken in het doorgronden van een bepaald vraagstuk. Vaak hebben de ontwikkelaars de puzzels zo opgezet dat er een addertje onder het gras zit, waardoor een ingewikkelde gedachtekronkel beter vervangen kan worden door het goed doorlezen en interpreteren van de tekst. Hierdoor zit de speler vaak met gloeiende wangetjes de “aha erlebnis” te ervaren. Dit maakt het spel zo ontwapenend. Frustraties worden de gamer bespaard, omdat het spel een prettige soundtrack levert. Begeleid door treffende deuntjes manoeuvreren Layton en Luke zich door de strak getekende decors heen. Op jacht naar de mysterieuze doos belanden de twee in een trein en een gezellig, vrolijk en ongestoord dorpje om uiteindelijk in een donker en onguur oord te belanden. Deze verschillende settings geven het verhaal veel kracht mee, en dit is duidelijk een vooruitgang in vergelijking met het vorige deel, dat zich voornamelijk op één locatie (St. Mystère) afspeelde.
Meer locaties betekent ook dat er meer ruimte is om diepgang in het verhaal aan te brengen. En dit hebben de ontwikkelaars uitstekend aangevoeld. Het verhaal begint in Londen, waar de speler kort maar krachtig met het verhaal bekend gemaakt wordt. Tijd om van de wereldstad te genieten is er niet, want de Professor en Luke stappen op de trein. In de trein ontdekken ze dat hun logisch denkvermogen meer dan eens tot nut kan zijn om verschillende mede-passagiers uit de problemen te helpen. Ook komen ze oude bekenden tegen. Op deze manier wordt langzaam een band met de personages gecreëerd. Dit wordt uitgediept bij de eerste tussenstop die de trein maakt om vervolgens een climax te bereiken bij het eindstation: Folsense. De echte speurneus denkt misschien het plot door te hebben, maar de plotwending aan het eind kan niemand, die het spel niet kent, voorzien. De slotscène is werkelijk ontroerend en op dat moment vergeet men dat je aan een puzzelgame bezig bent. Het lijkt wel alsof je een animatiefilm op de NDS aan het kijken bent. Weinig games hebben zo’n intrigerende verhaallijn. Puzzelgames zullen nooit meer hetzelfde zijn, na het spelen van deze Professor Layton titel.
Wat wel hetzelfde is gebleven, is het beloningssysteem. Het oplossen van puzzels geeft niet alleen voldoening, maar levert ook nog wat op in de spelwereld. Zo zijn er voor elke puzzel “Picarats” te verdienen. Dit is een eenheid die aangeeft hoe moeilijk de puzzel is. Hoe hoger het getal, hoe lastiger de puzzel, maar hoe meer punten er aan je totaal toegevoegd kunnen worden. Dit levert na het uitspelen van het spel leuke extra’s op. Als je een puzzel niet in één keer op kunt lossen, dan gaan er Picarats af. Het totaal te verdienen Picarats zal echter nooit naar nul dalen, na een aantal keer bestraft te zijn met een punten vermindering houdt deze verlaging op en kun je de puzzel ongestraft nog honderd keer fout doen. Mocht het frustrerend gaan werken, dan kan de speler een hint gebruiken. Elke puzzel heef drie, niet altijd even nuttige, hints. Maar het aantal hintmuntjes is beperkt! Deze hintmuntjes kunnen gevonden worden door willekeurig de achtergronden van het spel af te tikken met je stylus. Ze zitten zogenaamd verstopt achter bepaalde pixels, die de ene keer logischer zijn dan de andere keer. Zo vind je hintmuntjes in schoorstenen, maar ook achter willekeurige bakstenen.
Picarats zijn niet de enige beloning. Zo kan het oplossen van een puzzel resulteren in het “winnen” van een speeltje voor je hamster, een ingrediënt voor thee, of een onderdeel van een kapotte camera. Dit klinkt allemaal erg onsamenhangend, en dat is het ook. Er is één bindende factor en verrassend genoeg is dit: puzzelen! De hamster wordt gedurende het spel Luke’s beste vriendje. De speeltjes zijn er voor om hem af te laten vallen, en iedereen die weleens een knagertje als huisdier heeft gehad, weet dat dit geen makkelijke opgave is. Het loont echter wel om de hamster in goede conditie te krijgen. Daarnaast zijn Layton en Luke natuurlijk twee echte Britten, en die zijn verzot op thee drinken. Het maken van een goede pot thee kan de wat minder behulpzame bewoners van het mistige, ongure dorpje Folsense wat loslippiger maken. De camera blijkt het uiteindelijk toch nog te doen als deze helemaal in elkaar gezet is, en dient voor het maken van wel heel bijzondere foto’s… Kortom, Layton en Luke hebben genoeg te puzzelen en hebben daarnaast ook leuke bezigheden om hun speurtocht afwisselend en aantrekkelijk te houden. Het spel gaat zeker niet vervelen gedurende de twintig-en-nog-wat uur die er ingestoken kunnen worden.