Prison Architect (PC)

Het grootste nadeel van ouder worden is nog wel dat je constant alles gaat vergelijken met hoe dingen vroeger waren. Ik heb ondervonden dat die emotie nergens zo groot is als bij gaming, ieder spel dat aangekondigd wordt gaat vrijwel meteen onder de mentale vergelijkingsbank, kijken waar de nieuwe game het meest aan herinnert, waar het het meeste mee overeenkomt. Meestal levert dat een positieve associatie op en vaak ook een teleurstelling als de game iets anders blijkt de zijn dan je verwacht. Gevoelens van vroeger terug krijgen is behoorlijk tricky namelijk. Dat brengt me bij de Britse ontwikkelaar Bullfrog Productions, al jaren geleden ten prooi gevallen aan EA, zoals veel goede productiestudio’s in die tijd. Bullfrog was, samen met Maxis, de heer en meester van de simulatiegames, met titels als Theme Park, Dungeon Keeper, Populous en Theme Hospital brachten ze keer op keer diepe, maar bovenal leuke, God Games.

Sinds de ondergang van Bullfrog Productions is het eigenlijk nog maar karig gestemd met dit soort titels, serieuze simulatiegames a la Civilization zijn er nog wel, maar het mooie aan Bullfrog was dat hun games overgoten waren met een apart soort (vaak inktzwarte) humor. Waar vindt je dat nog, in het huidige gameklimaat van “zo min mogelijk risico’s, zo veel mogelijk winst.” Nou, vrij simpel, in de wereld van independent gamestudio’s natuurlijk. De eveneens Britse ontwikkelaar Introversion Software brengt ons namelijk een nieuwe simulatie titel die met gemak in het rijtje titels van Bullfrog geplaatst zou kunnen worden. In Prison Architect ga jij aan de slag om een zo goed mogelijke gevangenis op poten te zetten.

Ik hoor het je denken, hoe moeilijk kan het zijn om een gevangenis te bouwen? Je zet een muur om wat gevangenen, zet er wat bewakers bij en hupsakee, gaan met die banaan, toch? Nou, nee, een gevangenis moet veilig zijn, niet alleen voor alle gevangenen zelf, maar ook voor je werknemers en bezoekers. Gevangenen moeten zich kunnen wassen, ze moeten gevoed kunnen worden en je moet ze bezig houden, zodat ze zich niet bezig gaan houden met andere minder productieve bezigheden. Zoals onderling ruzie maken bijvoorbeeld, of het op poten zetten van een gevangenisoproer. Kortom, er is heel wat werk aan de winkel voordat je een gevangenis op poten hebt.

Als je met het spel begint heb je een lap grond en acht werknemers, allemaal werklui, onder je hoede. Binnen 24 uur (in-game, uiteraard) zullen je eerste 8 gevangenen worden afgeleverd. Je begint dus met het bouwen van, een muur, zodat de vrienden ook binnen blijven. Vervolgens maak je een groepscel, simpel zat, je maakt een kantine en een keuken, een kantoortje voor de beheerder van je gevangenis en je neemt wat bewaarders, een kok of twee en de gevangenisbaas aan. Vervolgens leg je nog een stroom en watervoorziening aan en bouwt een paar douches voor de gevangenen en voor je het weet stromen de eerste gevangenen binnen terwijl je nog maar net een buitengebiedje aanlegt waar de gevangenen wat kunnen hangen gedurende de dag. So far so good, net gered.

Maar, je geld is nu al op, je bent immers een overheids instantie en hebt dus te maken met een budget. Bovenin begint een nieuwe tellertje te lopen dat je verteld dat er over 24 uur weer tien nieuwe gevangenen zullen komen. Ondertussen breekt er al een klein gevecht uit tussen twee gevangenen en de hele douche zit onder het bloed alvorens er een bewaker in de buurt is die je kan helpen. Met nog eens tien gevangenen onderweg zie je de bui al hangen, dat groepscel idee gaat nooit lang werken zonder dat het dode gevangenen en bewakers regent, dat is nu niet de PR die je wil hebben.

Gelukkig heeft dat hele overheidswezen heeft ook zo zijn voordelen. Er bestaan namelijk subsidies voor allerhande uitbreidingen en voor je het weet heb je tienduizend dollars op je rekening staan voor het aanleggen van privécellen. Je begint meteen met het bouwen van Celblok A, een mooi nieuw gebouw in de hoek van je gevangenis met twintig prachtige cellen van drie bij twee met een bed en een toilet voor de gevangenen en met ieder een eigen deur. Dat lijkt er al meer op en nu je achttien gevangenen hebt heb je nog plek over. Tenminste, tot de volgende 8 gevangenen komen, wederom 24 uur later. Maar, je gewonde gevangene bloed nog steeds de hele gevangenis onder. Gelukkig, er is ook een subsidie voor een dokter en bijbehorende mini-ziekenhuis, maar die mag je nog niet bouwen alvorens je daarvoor de nodige research gedaan hebt, dat duurt acht uur. Je doet de research en bouwt nog eens zes cellen extra, zodat de acht nieuwe gevangenen ook ieder een cel hebben. Vervolgens bouw je een kamer met acht ziekenbedden en neem je een dokter aan.

En zo gaat het balletje rollen, iedere 24 uur komen er nieuwe gevangenen en gelukkig vertrekken er af en toe wat gevangenen die hun tijd erop hebben zitten. Met een constante tijdsdruk breidt je de gevangenis uit met nieuwe cellen, bouw je voorzieningen zoals schoonmaakdiensten en bezoekersruimtes, onderzoek je nieuwe dingen zoals CCTV bewaking en bouw je ruimtes waar de gevangenen kunnen werken aan het maken van nieuwe kentekenplaten of het doen van de was van de gevangenen. Het is een constant gevecht tussen inkomen en behoeften, met de constante toewas van gevangenen naarmate je verder in het spel komt. Na een tijdje kom je in een ritme en vindt je een goede balans hierin, waarna je je gevangenis op kunt leuken. Je legt een mooiere vloer aan, zet wat bomen en extra verlichting neer, je maakt de muren van beton in plaats van baksteen.

Alles om je gevangenen binnen te houden en ze bezig en tevreden te houden. Doe je dat niet, dan is het zeer snel hommeles en vallen er doden. Gevangenen breken uit, er breekt brand uit of opeens heeft iedereen een eigengemaakt mes. Er is een constante dreiging en iedere beslissing die je maakt kan het verschil zijn tussen leven en dood. Heb je een onveilige gevangenis, dan gaat het ook snel mis en voor je het weet zijn al je bewakers, de helft van je bewakers en een shitload aan gevangenen dood. Serieus werk, dat managen van een gevangenis.

Introversion maakt een opmerkelijke stap met deze game. Om de ontwikkeling te financieren brengen ze, zoals Minecraft in het verleden reeds succesvol heeft uitgevoerd, de game in Alfa-versie uit. Iedere maand volgt er een grote update, maar momenteel is een gedeelte van de game nog niet af en zitten er nog een heel aantal dingen in de game die niet juist werken. Dat levert een risico op voor de koper, je speelt immers een incompleet product. Toch voelt Prison Architect niet zo aan, deze review is geschreven ten tijde van Alfa versie 11 en de game zit nu al tjokvol content. Meer dan genoeg om een goede gevangenis te kunnen bouwen. De bugs vergeef je de game makkelijk, met name omdat je zoveel plezier hebt, maar ook omdat je weet dat je een Alfa speelt. Plus, je bent onderdeel van het proces, jouw geld wordt ingezet ter verbetering van het spel. Het is Kickstarter, maar dan met een instant pay-off. Jij speelt, zij hebben geld om het spel af te maken. Win-win voor iedereen dus.

De game is dan ook absoluut de moeite waard. Voor het eerst sinds Bullfrog ten ziele is gegaan in 2001 is er een simulatiegame met genoeg diepgang en humor om mijn oude gamershart te bekoren. Zelfs met al zijn mankementen heb ik al heel wat uren in het spel zitten, met iedere nieuwe gevangenis wordt ik meer en meer bedreven in het opzetten van een efficiënte ruimte, waar de veiligheid relatief hoog is en de staf en bezoekers veilig kunnen rondlopen. En voor de echte probleemgevallen, tja, daarvoor is er altijd nog de elektrische stoel. Al moet je dan misschien wel wat extra batterijen aan je krachtcentrale koppelen.