Nick Niemann In 2000 publiceerde IO-Interactive Hitman: Codename 47, waar spelers in de huid kruipen van een genetisch gemanipuleerde super-huurmoordenaar, genaamd Agent 47. Deze kale, killer kloon laat zich omschrijven als een gewetenloos persoon, beschikt over een superieure intelligentie, en heeft het lichaam van een olympisch atleet. Maar hoe realistisch is Agent 47 eigenlijk? Zijn we hedendaags daadwerkelijk in staat om deze hitman te creëren? Het volgende artikel probeert antwoord te geven op dit omstreden maar intrigerende vraagstuk.
Biologische modificatie is het opzettelijk ingrijpen op biologisch niveau (bijv. door het implanteren van een gen), gericht op het veranderen van lichaamsvorm, vermogens, behoeften en verlangens van een organisme. Het doel hiervan is om het organisme in overeenstemming te brengen met een vooropgezet idee van zijn maker, zoals de creatie van kunstmatige “übermenschen” als Agent 47, Geralt of Rivia en Master Chief. Op zich is biologische modificatie niets nieuws.
In het Stenen Tijdperk, een jaar of tienduizend geleden, droomden oermensen van slome, dikke kippen. Om deze droom te verwezenlijken ontdekten zij het volgende: als ze de dikste hen kruisten met de sloomste haan, werden sommigen van hun nakomelingen dik én sloom. Als je die nakomelingen met elkaar kruiste, kon je een heel geslacht van dikke, slome vogels produceren. Het was een kippenras dat niet in de natuur voorkwam en niet gecreëerd was door een god, maar door de oermensen zelf.
Zoals het bovengenoemde voorbeeld laat zien, gebruikt de mens al millennia lang biologische modificatie om zichzelf en andere dieren naar hun wil te veranderen. Denk bijvoorbeeld aan castratie. Mensen castreren al zo’n tienduizend jaar stieren om ossen te verkrijgen. Ossen zijn minder agressief en dus makkelijker te trainen om ploegen te trekken. Mensen castreerden ook hun eigen mannelijke kindertjes om sopraantjes met betoverende stemmetjes te creëren en eunuchen die veilig konden worden ingezet als bewakers in het harem van de sultan.
Meer recente vorderingen in onze kennis van de werking van organismen, tot op het niveau van cellen en kernen, hebben mogelijkheden geschapen die voorheen ondenkbaar waren. Hedendaags knutselen wetenschappers overal ter wereld in laboratoria aan levende wezens. De Braziliaanse ‘biokunstenaar’ Eduardo Kac besloot in 2000 een nieuw kunstwerk te maken: een fluorescerend groen konijn. De witte jassen namen een ordinair wit konijnembryo, implanteerden een gen uit een groene, lichtgevende kwal in het DNA van het beestje en voilà! Een groen fluorescerend konijn genaamd Alba was geboren.
Afb.1: Alba,een fluorescerend onschuldig knaagdier geschapen door de Braziliaanse ‘biokunstenaar’ Eduardo Kac. Alba gloeit alleen groen onder het licht van specifieke blauwe en groene lampen, is normaliter witgekleurd en heeft paarse ogen.
Of denk eens aan de verbazing en afschuw die ontstond toen de onderstaande foto in 1996 in kranten en op televisie verscheen: Een muis op wiens rug wetenschappers een oor van runderkraakbeencellen hebben laten groeien. Nee, hier kwam geen photoshop bij kijken.
Afb. 2: Chimaera. Een muis op wiens rug wetenschappers een ‘oor’ van runderkraakbeencellen hebben laten groeien.
Daarmee kwam onze goddelijke inmenging niet ten einde. Neem de Belgische blauwe dikbilkoe als voorbeeld. Deze overmatig gespierde, wandelende biefstukfabriek heeft men weten te maken door een specifieke genetische verandering te bewerkstelligen, genaamd spierverdubbeling. Er bestaat een stof, myostatine, die de spiergroei beperkt en als de aanmaak van deze stof middels genetische manipulatie wordt ingeperkt, dan worden de spieren buitengewoon groot.
Genetici kunnen dieren niet alleen sterker en sneller maken, maar ook slimmer, agressiever en gewetenloos. Zo werden in 1999 geniale muizen gefokt die beschikten over sterk verhoogde geheugens en leervermogens. Daarnaast vertonen genetisch gemanipuleerde muizen, die het MOA-A gen volledig benutten, buitengewoon gewelddadig gedrag. Dat gen, beter bekend als het ‘krijgersgen’, wordt bij psychopaten ook wel geassocieerd met koude, emotieloze gedachten en het ontbreken van een gevoel van goed en kwaad. Deze mensen hebben een beetje het karakter van onze geliefde Agent 47.
De eerdergenoemde dierenexperimenten verafschuwen niet alleen dierenactivisten en monotheïsten, maar brengen ook mensenrechtenactivisten op de volgende verontrustende gedachte: Als we met het inbouwen van een paar genen een doodnormale muis kunnen veranderen in een superslimme, agressieve, meedogenloze muis, waarom zouden we dan geen Agent 47 kunnen creëren? Het menselijk genoom, het bouwplan van de mens, is in wezen niet veel complexer dan dat van muizen en konijnen.
Vele organisaties, bedrijven en instellingen maken tegenwoordig al gebruik van deze technologische ontwikkelingen. De varkensvleesindustrie, die kampt met dalende verkoopcijfers omdat consumenten alert zijn geworden op de ongezonde vetten in ham en spek, experimenteert met een type varken waarin genetisch materiaal van een worm is geïmplanteerd. De nieuwe genen zorgen dat varkens slechte omega-6 vetzuren omzetten in het gezonde vetzuur omega-3.
Afb.3: De karakteristieke roofdierachtige blik van Agent 47 in HITMAN.
Wetenschappers beweren zelfs dat ze neanderthalers kunnen scheppen. Dit zou gedaan kunnen worden door gereconstrueerd neanderthaler DNA in een sapiens-eicel te implanteren en daarmee zou het eerste neanderthalerkind in dertigduizend jaar gekweekt worden. Sommige genetici beweren dat ze deze klus kunnen klaren voor een kleine dertig miljoen dollar. Verscheidene vrouwen hebben zich daarvoor al aangemeld als draagmoeder.
Dat Agent 47 hedendaags nog niet geschapen is, is geen kwestie van gebrek aan wetenschappelijk vernuft of geld, maar simpelweg omdat de wil ontbreekt om deze meedogenloze strijder ter aarde te brengen. Mensen voelen zich natuurlijk ongemakkelijk wanneer zij denken aan de creatie van übermenschen, die hetzelfde tegen de mensheid aankijken als wij doen jegens legkippen, koeien en varkens. Net als werknemers in de bio-industrie heeft Agent 47 geen enkele moeite om andere organismen te slachten omwille van het hogere doel.
Tenminste, wie weet bevinden deze kunstmatige wezens zich al onder ons, net zoals Agent 47 in Hitman een geheim bestaan leidt, maar hebben we geen besef van zijn aanwezigheid. Het Amerikaanse militair onderzoeksbureau (het Defence Advanced Research Project Agency, oftewel DARPA), experimenteert wel vaker met gekkigheid.
Ze maken momenteel bijvoorbeeld cyborgs van insecten, waarbij het de bedoeling is om chips te implanteren in de lichamen van vliegen of kakkerlakken, waarmee soldaten deze insecten op afstand kunnen bestuderen. Zo’n vlieg kan dan op de muur gaan zitten in het militaire hoofdkwartier van Moskou om daar geheime plannen van de Russen af te luisteren, zodat onze vlieg ons kan vertellen wat Poetin van plan is met het Westen.
Het Frankensteinverhaal waarschuwt ons misschien dat we niet voor God moeten spelen en geen leven moeten scheppen, omdat dat altijd streng bestraft wordt. Maar het verhaal heeft ook een positieve zijde. We kunnen genetische modificatie inzetten om lijf en lederen te beschermen.
Afb. 4: Jeffrey Goldblum als Dr. Ian Malcolm in Jurassic Park: “What you call discovery, I call the rape of the natural world.”
Zo hebben wetenschappers niet alleen de levensduur van wormen verzesvoudigd, maar hebben ook verschillende soorten schimmels zodanig gemodificeerd dat ze insuline produceren, wat kosten van diabetesbehandelingen drukt. Verder worden bacteriën uit ons darmkanaal genetisch aangepast om biobrandstof te produceren en worden genen van vissen uit de poolzeeën in aardappelen geïmplanteerd om ze vorstbestendig te maken. Als gevolg daarvan worden levens gespaard en slachtoffers van ziektes geholpen.
Hoe overtuigend de ethische redenen ook mogen zijn, het is maar de vraag of we de stap naar een soort Agent 47 kunnen tegenhouden. Vooral omdat dit proces gepaard gaat met kwesties als de mogelijkheid om de menselijke levensduur tot het oneindige te rekken en om ongeneeslijke ziekten uit de wereld te ruimen.
Tenslotte, als we nagaan hoe weinig we in 1900 wisten over het menselijk lichaam en hoeveel kennis we in één enkele eeuw hebben opgedaan, dan is de schepping van Agent 47 op korte termijn kinderspel.
_____________________________________________________________________________
Overige artikelen:
Science or Fiction? – Call of Duty: Black Ops III:
http://www.insidegamer.nl/community/achtergrond/31161/black-ops-2-science-or-fiction-call-of-duty-black-ops-iii