ThijsBarnhard Zeer zelden heb ik een game zoals Deadly Premonition gespeeld. Deze bijzondere Japanse game is in alle opzichten een apart geval. Oorspronkelijk in ontwikkeling voor de PlayStation 2, uiteindelijk voor een budgetprijs op de Xbox 360 gelanceerd en extreem wisselvallig ontvangen in Amerika waar de game begin dit jaar verscheen. Deadly Premonition is ‘’bijzonder’’ in zowel de goede als slechte zin van het woord en bovenal een ervaring die je niet snel zal vergeten.
De game draait om het slaperige Amerikaanse bergdorpje Greenvale, een bebost plaatsje waar zelden wat gebeurt. De mistige bergtoppen en bijbehorende rivieren herbergen echter een groot geheim waarvan een moord op een jong meisje nog maar het begin is. De FBI-agent Francis York Morgan die jij onder de knoppen neemt, wordt er op uitgestuurd om deze moord te onderzoeken, vreemde sterfgevallen zijn namelijk zijn specialiteit. Het dorpje blijkt bij aankomst niet zo gewoon als gedacht. Sterke verhalen rondom een in een rode regenjas gehulde seriemoordenaar die alleen slachtoffers maakt als het regent gaan rond en de inwoners zijn op zijn zachtst gezegd stuk voor stuk excentriek. Ze variëren van een excentrieke miljonairszoon met een gasmasker die enkel spreekt via zijn rijmende assistent tot een vriendelijke stadse agente en een nepgeneraal die de plaatselijke autosloperij runt.
Agent Francis York Morgan – maar noem hem alsjeblieft York, zo noemt iedereen hem – spant wat betreft gekheid de kroon. Hij mompelt tegen zijn onzichtbare vriend Zach met wie hij tijdens lange autoritjes het liefst, op een American Psycho-achtige manier, films tot in de kleinste details bespreekt. York spreekt luid en duidelijk met Zach over andere personages die in de buurt zijn zonder dat zij hier ooit op reageren. De lijst van eigenaardigheden van deze man houdt maar niet op. Net wanneer je denkt dat zijn gestoorde kant zich voorlopig niet meer laat zien, begint hij in gesprek tijdens de lunch te praten over een seriemoordenaar die at uit en urineerde in de schedels van zijn slachtoffers. De reacties van zijn tafelgenoten zijn ronduit hilarisch, maar dit is nog maar een voorbeeldje van de waanzin die Deadly Premonition is. ‘’FK! In. The. coffee!’’
De setting en personages mogen dan misschien uniek zijn, de verschillende spelonderdelen zijn dit ook. Deadly Premonition probeert een heleboel verschillende dingen te doen. Om te beginnen is er het shooterachtige onderdeel dat vooral door de besturing doet denken aan Resident Evil 4. Vaker dan je lief is belandt York in een schaduwwereld waarin zombieachtige wezens herhaaldelijk dezelfde twee zinnetjes uitspreken. De combinatie van vuur- en slagwapens hierbij is bijzonder, maar werkt niet zo goed als je zou willen. Door de onhandige besturing en trage acties is het veelal handiger om zo’n wezen met een geweer aan te vallen dan met een schoffel. Het tempo is traag en echt leuk wil het nergens worden. Daarnaast wordt de typische Japanse horrorsfeer met bijbehorende enge geluiden en gemompel een beetje teniet gedaan door Yorks lakse houding over deze vreemde subwereld. Nergens lijkt hij te erkennen dat het wel erg raar is dat er mensen zonder kaken en ogen rondlopen, dat niemand anders in de stad deze wereld ziet en dat rode beplanting binnen luttele secondes complete gangen overwoekert. De FBI-agent lijkt tijdens deze momenten meer geïnteresseerd in zijn sigaret die hij werkelijk op de meest ongepaste momenten aansteekt.
In deze surrealistische wereld verzamelt York vooral aanwijzingen naar de mysterieuze moord. Bij ieder gevonden bewijsstuk worden de schimmige flashbacks steeds duidelijker en krijg je een steeds helderder idee van wat er zich op de specifieke plek heeft afgespeeld. Zo nu en dan duikt de beruchte Raincoat Killer ook op in de schaduwwereld om je onderzoek te stoppen. Wat volgt zijn dan best spannende momenten waarin de killer je bijvoorbeeld achtervolgt met zijn gigantische bijl of momenten waarop je jezelf moet verstoppen zodat je niet afgemaakt wordt. De schietgedeeltes worden echter vooral geplaagd door eentonigheid en de verouderde en zwakke besturing. Liefhebbers van rare Japanse griezelgames zullen er vast van smullen, maar deze momenten zijn duidelijk niet de hoogtepunten van Yorks onderzoek in Greenvale.
Over het autorijden kan kortweg hetzelfde gezegd worden. De auto’s besturen behoorlijk slecht in de kale en ongedetailleerde omgevingen. De open wereld waarin je tot zekere hoogte kan doen en laten wat je wilt heeft als gevolg dat je soms extreem lange autoritten moet maken. Dit wordt gelukkig grotendeels dragelijk gemaakt door de bizarre gesprekken die York met zichzelf of met de andere inzittende voert. Waar Deadly Premonition in uitblinkt is de algehele vreemdheid die in het hele spel heerst. Alsof de Japanners die de teksten hebben geschreven al hun inspiratie hebben gehaald uit politieseries en films, maar het zelf allemaal niet helemaal begrepen toen ze het in het spel stopten. Met name de eerste helft van de game zit hier vol mee. Ben je eenmaal bij het slotstuk aanbeland, dan ben je zo gehecht geraakt aan de eigenaardigheden van York en de andere personages dat je op het puntje van je stoel zit wanneer de laatste puzzelstukjes rond het moordmysterie op hun plaats vallen.
Swery65
De (gestoorde) geest achter Deadly Premonition is een Japanner die zichzelf Swery65 noemt. Deze vrolijke man is onder andere te vinden op de blog van de site van Deadly Premonition waarin hij achtergrondinformatie rondom de game uit de doeken doet. Een aanrader voor als je Deadly Premonition hebt uitgespeeld. Daarnaast zijn zijn photoshops waarin hij samen met York opduikt in allerlei situaties ronduit hilarisch. In contact komen met dit genie is ook mogelijk via zijn Twitter waarop de beste man in gebroken Engels iedereen vriendelijk bedankt voor het spelen van Deadly Premonition. ‘’ Thank you. It’s very honored. Thank you really.’’
Het is vaak moeilijk te zeggen of Deadly Premonition oprecht serieus probeert te zijn of maar doet alsof. De stemmen zijn bijvoorbeeld opvallend goed verzorgd voor alle personages, maar de timing en de teksten zijn daarentegen ronduit vreemd. Het verhaal is bijvoorbeeld weer erg interessant, duidelijk geïnspireerd door grootmeester van het surrealisme David Lynch en zijn tv-serie Twin Peaks, en bovendien gevuld met symboliek en kleurrijke personages. Daar tegenover staan weer onbedoeld hilarische momenten waarop de foute muziek op rare momenten opduikt. Zo klinkt er tijdens de autopsie van het vermoorde meisje een zwaar ongepast en bovenal vrolijk jazzdeuntje. Zo nu en dan overstemt de muziek de stemmen zo erg dat gesprekken nauwelijks hoorbaar zijn. Er is een soort amateurisme te vinden in Deadly Premonition die het spel slecht maakt, terwijl het het ook een bepaalde charme geeft. Dit spel is eigenlijk vaak zo slecht dat het eigenlijk weer goed wordt.
Terwijl het uiterlijk zwaar ondermaats is, is het oog voor detail op andere punten in Deadly Premonition juist weer indrukwekend. Zo zijn er vijftig zijmissies tijdens het moordonderzoek te doen. Bijna iedere inwoner van Greenvale heeft wel iets voor je te doen waardoor je niet alleen meer over ze leert, maar ook nieuwe wapens, geld of verzamelkaarten verkrijgt. Het indrukwekkendste is nog wel de mogelijkheid om personages in de gaten te houden. Dit is, net zoals de zijmissies, volkomen optioneel, maar het levert je wel nieuwe inzichten in hun levens op. Terwijl de klok in de game even snel weg tikt als de echte tijd is het mogelijk om een gewone inwoner te volgen in zijn dagelijkse bezigheden door naar binnen te gluren in hun huizen of door ze in de auto te achtervolgen om te ontdekken waar ze vissen en waar ze hun lunch halen. Spreek je iemand aan, dan krijg je ongetwijfeld weer nieuwe inzichten in het dorp of anders een willekeurige vreemde opmerking die je misschien wel aan het lachen maakt. Hier houdt het nog niet bij op met de eigenaardige details. Draagt York bijvoorbeeld te lang hetzelfde pak dan begint hij te stinken en trekt hij vliegen aan en vergeet je jezelf te scheren dan groeit de FBI-agent een baard. Het zijn deze kleine details die het toch wat rommelige en zo nu en dan slecht gemaakte geheel iets leuks meegeven.
Wat maakt het uit als je weer zo’n rottige schaduwwereld door moet spelen als je aan het einde hiervan weer wordt getrakteerd op een onverwachte twist of een wonderlijk gesprek tussen York en de plaatselijke politieagenten? Het is de absurditeit en de bijbehorende humor van Deadly Premonition die de slechte delen dragelijk maken.