LarsCornelis Niet in Kaart Gebracht. Huurmoordenaars’ Belijdenis. Grote Auto Diefstal. Aureool. Metalen Gereedschap Solide. Roep van de Plicht. Zou jij een game kopen met één van deze titels op de kaft? Nee, tuurlijk niet. Deze titels illustreren perfect de sufheid van het Nederlands en bewijzen hoe ‘stoer’ Engels toch eigenlijk klinkt. Toch geloven uitgevers steeds vaker dat wij, inwoners van de Lage Landen, zitten te wachten op lokalisering. Ik protesteer!
Nu is lokalisering niets nieuws. Al jaren wordt er in wisselende mate iets op dat gebied gedaan. Waren doosjes en boekjes in de jaren ’80 vaak alleen nog Engelstalig verkrijgbaar, in de jaren ’90 werd het al heel gebruikelijk om het verpakkingsmateriaal van Nederlandse teksten te voorzien. Voorzichtig werden er al een aantal games ook volledig vertaald, zoals bijvoorbeeld Medal of Honor: Frontline voor de PlayStation 2 en Black & White voor de PC. Maar opslagmedia werden groter en er was op het schijfje genoeg ruimte voor meer taalinstellingen en dus zijn met name PlayStation 3-games tegenwoordig steeds vaker ook in het Nederlands te spelen.
De eerste keer dat ik keihard werd geconfronteerd met lokalisatie van een game, was met de demo van Ratchet & Clank: Tools of Destruction, voor de PlayStation 3. Ratchet sprak namelijk opeens Nederlands. En nog erger, mijn held Clank, met zijn geniale Britse accent, ook! Gelukkig kon ik door de systeemtaal van mijn PS3 te veranderen mijn jeugdsentiment nog redden, maar lokalisering is geëvolueerd. Lokalisering kunnen we niet meer uit de weg gaan met een simpele instelling. Lokalisering is een monster, dat jarenlang in het duister op de loer lag, zich verschool onder je bed of in je kast, maar nu in de palm van je hand ligt. De PlayStation Vita blijkt de belichaming van dit monster te zijn.
Want in de nog maar kleine gamebibliotheek van de PlayStation Vita zitten alvast twee lokalisatie-miskleunen van een jewelste. De eerste is FIFA Football. En ik weet dat bij een aantal FIFA-spelers nu al rijen dik koude rillingen over de rug marcheren. Lokalisatie en FIFA, dat kan maar één ding betekenen: Evert ten Napel en Youri Mulder. Brrrrrr… Niet alleen zwamt Evert ten Napel slap over spelers die “thee gaan drinken” na 45 minuten, ook vindt Youri Mulder het nodig om elke open deur die er is, hard in te trappen. Zo suggereert hij dat je bij een voorsprong drie dingen kunt doen: de voorsprong vergroten, behouden of weggeven. No. Fucking. Shit. Sherlock. En hoewel je op de consoles ook gewoon kunt kiezen uit bijvoorbeeld twee (!!) Engelse duo’s, of voor de lol een keer Spaans, Duits of Arabisch commentaar, zit je op de Vita vast aan Peppie en Kokkie.
Nu is er bij FIFA geen ontkomen aan, al zet je de systeemtaal van je Vita in het Japans, dan nog hoor je het commentaar van Dumb & Dumber. Kennelijk kon EA alleen ruimte op het schijfje vinden voor de Nederlandse taal en zodoende blijft dit probleem beperkt tot FIFA. Erger is het taalprobleem dat is ontstaan bij de lokalisatie van Unit 13. De Nederlandse versie van Unit 13 is namelijk voorzien van twee talenpakketten. In het ene geval is de game volledig Frans (schermtekst en audio) en in het andere geval is de schermtekst Nederlands, maar de audio (gelukkig) Engels. Oh, en de game is ook in het Duits te spelen, maar dat is even niet relevant. Geen man overboord met de Nederlands/Engelse setting zou je denken, want hoewel de missienamen wel erg lame klinken (‘Schuchtere Havik’, ‘Tikkend Gif’, ‘Plotse Hitte’, om wat voorbeelden te geven), meestal is het de audio die lokalisatie zo dramatisch maakt. Toch heeft Sony juist een andere fout gemaakt.
Het talenpakket wordt automatisch geselecteerd op basis van de systeemtaal van de Vita. En dat is nou waar het schoentje wringt. Alleen wanneer de Vita namelijk in het Nederlands is ingesteld, wordt het Nederlands/Engelse talenpakket gekozen. Staat de Vita in het Engels, dan wordt automatisch de Franse taal gepakt! En daar kun je niets tegen doen! Dan zeg je: dat is toch geen ramp, dan zetten we de Vita in het Nederlands? Dat is een oplossing voor Unit 13, maar dat zorgt er wel weer voor dat heel veel andere games standaard Nederlands zijn, waaronder MotorStorm RC, WipEout 2048 en Reality Fighters. Aargh! Eén game die het voor bijna alle andere games verpest! Alleen bij Uncharted gaat het goed, omdat je daar gelukkig te allen tijde zélf kunt bepalen welke taal je wilt dat Nathan en zijn vrienden (en vijanden overigens ook) spreken.
[poll 32][p]En dat is precies wat ik wil. Ja Sony, ja Electronic Arts, ik kijk en wijs naar jullie. En ook naar alle andere uitgevers die het in hun hoofd halen dat zij wel even kunnen bepalen in welke taal wij onze games willen spelen. Ik wil Martin Tyler en Alan Smith horen jubelen als ik scoor in FIFA. Ik wil Nolan North als Nathan Drake horen. Ik wil zélf bepalen in welke taal ik mijn games speel. Van schermtekst tot audio. Wij moeten een vuist maken tegen de vertaling en daarmee de versuffing van games. Wij moeten een vuist maken tegen het monster dat lokalisering heet. Titels van games zijn niet voor niets altijd Engelstalig. En tot die boodschap doordringt bij de uitgevers, koop ik niet alleen vanwege de lagere prijs mijn games bij Engelse webshops.[/poll]