Assassin’s Creed Valhalla – of een pleidooi voor meer lef en minder risicomijding.

Een volwaardige triple A spel maken is een risicovolle aangelegenheid. Je moet veel geld investeren eer de game in de winkels ligt en als het misgaat zijn de verliezen desastreus. Teams van honderden mensen en hoge overhead maken dat het letterlijk miljoenen kost om een game te maken. Dit heeft het nare gevolg dat grote bedrijven daarom de neiging krijgen om vooral veilige paden te bewandelen en risico’s te mijden, want zolang het verkoopt en geld in het laatje brengt… waarom niet? Dat is het veiligst voor de portemonnee.

En vanuit een puur economisch perspectief begrijp ik dit. Het probleem is echter dat daardoor een game voor mij al snel voelt als een zielloze huls zonder eigenheid. Het wordt een product waaruit elke creativiteit en visie is verdwenen. Case in point? Assassin’s Creed Valhalla. Ik heb deze game eind vorig jaar gespeeld op mijn toen nog gloednieuwe Xbox Series X. Het was de eerste Assassin’s Creed die ik speelde sinds deel 2. Voor de nieuwe Xbox zocht ik een spel dat de nieuwe console recht zou doen en Valhalla zag er goed uit. De game had mooie lichteffecten en de setting van de Vikingtijd sprak me erg aan.

Toen ik echter begon te spelen was de teleurstelling groot. Dat was niet omdat Valhalla een slecht spel is, want dat is het objectief beschouwd niet. Het vinkt alles aan wat je verwacht en doet niks echt verkeerd, maar het is ook niet spannend of opwindend. Verre van. Het voelt als een game bedacht door een comité van personen die vergaderd hebben over hoe hun game zo middle of the road mogelijk kon zijn, zodat niemand er aanstoot aan zou nemen. Valhalla geeft je het gevoel dat dit is wat je krijgt als 150 Nederlandse ambtenaren al polderend een spel bedenken; eenieder levert iets in en zo houd je niets over dan een flauwe, smakeloze drab waar iedereen ‘wel mee kan leven’. Valhalla faalt niet, maar blinkt ook niet uit. Alles in het spel is eigenlijk wel eens leuker en beter gedaan als je het mij vraagt.

Ik vind Assassin’s Creed Valhalla daarmee een van de meest sprekende voorbeelden van hoe grote bedrijven geen risico’s durven nemen en dus kiezen voor de zielloze, onuitgesproken middelmaat die niet pakt, niet boeit en niet bijblijft.

Als ik bij mezelf naga welke games mij wel zijn bijgebleven de afgelopen jaren en met welke games ik uiteindelijk het meest plezier heb gehad, dan zijn dat juist games die mij wel een unieke en originele ervaring gaven. Niet dat deze games alles goed deden, maar ze durfden tenminste een eigen verhaal te vertellen en daarbij risico’s te nemen. En dat raakt me na plus 30 jaar gamen en gamer zijn nog steeds veruit het meest, ook al zijn deze games misschien niet zo gelikt en wat ruw en ongepolijst op bepaalde plekken. Ik zal nooit vergeten wat voor een ervaring ik had toen ik voor de eerste keer een Yakuza-spel speelde, of toen ik voor de eerste keer Persona in mijn Playstation stopte, toen ik mijn eerste Souls game uitspeelde, etc. Allemaal games die op dat moment voor mij nieuw waren, eigenheid meebrachten en iets anders durfden te doen. Indie titels kunnen je dit gevoel ook heel sterk geven, maar hoe charmant ook deze kleine titels, het zijn geen big budget triple A games. Indie games zijn geen hoofdgerecht, eerder een smakelijke side-dish.

En precies dat smakelijke daarvan zou ik daarom ook meer in big budget titels willen zien. Games die niet de geijkte formules volgen en lijstjes afvinken of het er allemaal wel inzit wat de koper wil, maar die hun eigen ding doen. Een game hoeft echt niet iedere keer opnieuw het wiel uit te vinden, zolang een game maar hart en ziel heeft en durft en niet zoals Assassin’s Creed elke originaliteit inruilt ten faveure van risicomijding.

Ik besef me dat niet iedereen het met mij eens zal zijn. Games als Assassin’s Creed verkopen immers als een malle, dus liefhebbers genoeg. Het zal er vast ook mee te maken hebben dat ik 40 plus ben. Ik heb decennia gamen achter me liggen en de meeste gamers niet. Dat ik daarom wat sneller verveeld raak dan anderen, begrijp ik best. Toch durf ik te stellen dat de gamesindustrie gedoemd is als het alle risico’s mijdt. Waar moet anders vernieuwing, originaliteit, frisheid en echtheid vandaan komen? Als een game niet pakt, omdat we het allemaal al gezien hebben, omdat creativiteit sneuvelt ten koste van risicomijding, waarom zou ik mijn tijd daar dan nog aan besteden? Mijn leven is meer en rijker en er is zoveel beschikbaar tegenwoordig waar ik geld en energie aan kan geven. Voor games is het niet anders dan voor films, series of boeken: als mensen het zat worden of verveeld raken van wat er wordt aangeboden, gaan ze weg en dan ben je ze kwijt.

En ja, dan is er het financiële risico dat het mis kan gaan als je niet de weg van Assassin’s Creed gaat en kiest voor eigenheid en originaliteit, maar het kan ook groot succes en winst opleveren. Denk maar aan de Playstation 4. Voor het succes van deze console zijn veel redenen aan te dragen, maar de belangrijkste is misschien wel te vinden in de vele nieuwe grote IP’s van eigen studio’s van Sony. Dat toont dat het dus wel kan. Daarom hoop ik dat ontwikkelaars en uitgevers het aandurven. Ja, de risico’s zijn groter nu de kosten van het ontwikkelen alsmaar stijgen, maar zonder risico’s en durf gaat ook deze industrie het niet redden. Gooi daarom wat meer originaliteit en creativiteit in je games en stap uit de veiligheid. Durf en breng de hele gamesindustrie en ons gamers verder! En please, please, please stop met het maken van lauwwarme middelmaat als Assassin’s Creed Valhalla en het dan zo dik promoten dat je ermee doodgegooid wordt, zodat het maar verkoopt. Dat maakt uiteindelijk meer kapot dan je lief is.

Kijk voor meer op: gamesverzamelen.nl