Bekritizeer : Spiritfarer

* In Bekritizeer behandel ik games die ik kan waarderen, maar waar ik echter ook minpunten bij ervaar. 

De dood, een mysterieus maar zwaar onderwerp. De een is er maar al te bekend mee, terwijl een ander onwetende (maar helaas) nog een toekomst vol afscheid in zijn of haar verschiet heeft. Niet alleen verliezen wij onze dierbaren aan het onbekende ‘niets’, ook wijzelf ontkomen niet aan een enkele reis naar het hiernamaals. De dood is een ongrijpbaar iets, dit maakt het echter ook gelijk een baken van (soms hoopvolle) mogelijkheden. Niemand weet immers wat er met ons gaat gebeuren wanneer de draad des levens eindigt. Erover fantaseren daarentegen kan iedereen.

Het fantaseren over de dood moet dan ook wel een startpunt zijn geweest bij het in ontwikkeling brengen van Spiritfarer. Een game die zicht richt op de reis naar het hiernamaals en de laatste loodjes die hierbij soms gelegd moeten worden. In Spiritfarer speel je het personage Stella die samen met haar kat de taak krijgt ten dode opgeschreven zielen naar hun laatste rustplaats te brengen. Dit is echter geen reisje van A naar B. Want zodra jij deze zielen verwelkomt op jouw spirituele schip, is het aan jou de taak zorg voor hen te dragen en te helpen bij het vervullen van hun laatste wensen. Dit totdat het onvermijdelijke moment aanbreekt waarop je hen voor de laatste keer een knuffel geeft en laat vertrekken via het welbekende gouden hekwerk. Inderdaad, zware maar prachtige shit…

Geloof mij dan ook wanneer ik zeg dat dit een heel speciaal spelletje is. Het onderwerp, de presentatie, de verhaalvertelling ; werkelijk subliem! De game is niet te vergelijken met andere spellen, en het doet echt heel bijzondere en unieke dingen. Alleen al het feit dat de makers een immens zwaar onderwerp als de dood op deze prachtige wijze naar een game hebben weten te vertalen, is al een groot applaus waard. Dit alles zorgt er echter helaas wel voor dat het voor mij niet makkelijk is om het volgende te moeten zeggen ; ik had meer van deze game willen genieten dan ik daadwerkelijk gedaan heb…

Deze game barst namelijk van zaken waar ik van hou en geïnteresseerd in ben. Ten eerste is daar het onderwerp van de dood. Ik heb niet lang geleden mijn vader verloren aan kanker, en ‘de dood’ heeft een hele nieuwe plek in mijn nog prille (33 jaar is gewoon pril jongens) leven gekregen. Een game die dit onderwerp op een emotionele wijze tackelt was voor mij dan ook van harte welkom. Spiritfarer heeft mij in dat opzicht meer dan eens laten reflecteren op mijn verleden, mijn verliezen maar ook op ‘mijn zijn’ in het hier en nu. De game heeft mij met een deel van haar verhalen echt weten te raken. Dit had ik even nodig en ik heb hier dan ook behoorlijk van genoten. 

Je hoort het echter goed;  ‘een deel van haar verhalen…’. Hiermee komen we dan ook gelijk aan bij het grote minpunt betreffende deze game : het schiet na een tijd haar doel namelijk een beetje voorbij. Dit punt is enorm lastig te omschrijven (dit geldt eigenlijk voor de gehele game), maar ik ga toch een poging wagen.

Het zit namelijk zo ;  je vaart (zoals bekend) rond op een schip en pikt samen met Stella en d’r miauwende haarbal zielen op die op het randje van de dood balanceren. De game laat jou via prachtig geschreven dialogen de herinneringen van deze personages beleven, met als doel hen echt te leren kennen en een band met deze figuren op te bouwen. Spiritfarer wil dan ook dat je van haar personages gaat houden en dat jij bij hun in-game afscheid letterlijk een traantje wegpinkt. 

Ik ben eerlijk als ik zeg dat de eerste paar personages die de revue passeren ook echt wel een plekje in mijn hart gekregen hebben. Genoten heb ik van al hun verhalen, unieke karaktereigenschappen en interessant geschreven dialogen. De verschillende keren dat ik afscheid moest nemen van deze bijzondere figuren gingen mij echt niet in de koude kleren zitten. De personages die later ten tonele verschenen hadden daarentegen veel minder impact op mij. Ik voelde niet hetzelfde voor hen als ik voor de inmiddels overleden personages had gevoeld. De reden hierachter is dan ook bijzonder jammer.

Want ik kan perfect achterhalen waar dit gebrek aan affectie vandaan komt. Spiritfarer wil naast een verhaal gedreven game, namelijk ook graag een ‘verzamel/verwerk grondstoffen-‘ en een management-game zijn. Hier slaat het naar mijn mening de plank best wel mis. Ik weet niet, het klikt gewoon niet. Dit hele gedeelte van de game voelt aan als een smet op wat het eigenlijk hoort te zijn. Het fungeerde voor mij dan ook als een onnodig reclameblok dat ik uit moest zitten voordat ik verder kon met hetgeen dat de game voor mij echt tof maakte : de verhalen. 

Begrijp mij niet verkeerd ;  ik ben een Harvest Moon, Stardew Valley, Rune Factory, Minecraft (en noem het maar op) fan eerste klas. Van grondstoffen verzamelen en deze verwerken ben ik echt niet vies. bovenstaande games speel ik echter omdat ik dit type gameplay van deze games verwacht en verlang ; ik wil routinematig verzamelen en verwerken om progressie te boeken. Dit is hoe deze games werken en dit is wat hen zo verslavend maakt. Het is de doelstelling van deze games om van niets iets te maken, en dit doe je door routine-matig te werk te gaan. Herhaling is onderdeel van het genre. 

Spiritfarer speel je daarentegen niet omdat je zo graag bezig wilt met het zoeken en verwerken van materialen om een machtig schip te bouwen. Dit is bijzaak. Nee, je speelt Spiritfarer omdat je wilt genieten van de verhalen die game rijk is. Je wilt de personages en diens verleden leren kennen, waar bestond hun vreugde uit en welke rotte en vervelende situaties hebben zij meegemaakt? Je wilt hun vertellingen graag zo vloeiend mogelijk en zonder onderbreking beleven. En dat is helaas wat de gameplay te veel doet ; het onderbreekt en pauzeert de beleving. Het is een beetje alsof je een serie kijkt en naar de volgende aflevering wilt. Maar voordat je deze mag bekijken moet je eerst naar de moestuin om 5 aardappelen te verzamelen om deze vervolgens  te schillen, te koken en te serveren.   

Want in plaats van het beleven van verhalen legt de game haar focus (met name in haar latere secties) op serieus saaie gameplay. Het gros van de tijd ben je bezig met het verzamelen en verwerken van grondstoffen. Niet alleen is dit dodelijk saai, deze taak wordt nog eens verergert door de repetitieve ‘mini-games’ (bij een gebrek aan een beter woord). Wil je een grondstof verzamelen of verwerken? Dan ben je eerst verplicht een net iets te lange handeling te verrichten. Om een boom om te hakken moet ik zagen met mijn analoge stick, om metalen te smelten laat de game mij heen en weer rennen tussen twee luchtblazers en om aan wat zilver te komen moet ik keer op keer via een lang proces dezelfde draak verslaan. Deze mini-games zijn repetitief, na een tijdje echt niet zo leuk meer om te spelen en soms behoorlijk tijdrovend. 

Dit laatste is gelijk een andere zonde die de game begaat ; het neemt onnodig veel van je tijd in beslag. Ik heb niets tegen trage games ; van Red Dead Redemption 2 en  Kingdome Come Deliverance heb ik zwaar genoten heb. Maar ik hou er niet van wanneer een game traag is om de verkeerde redenen. Dit is Spiritfarer naar mijn mening op sommige vlakken echter wel.

Want buiten de mini-games om zijn er zoveel andere zaken die deze game onnodig vertragen. Zo moet je ‘s nachts bijvoorbeeld verplicht slapen (gevolgd door een ‘ik pak mijn telefoon er even bij’ cutscéne), wordt je schip tijdens het varen irritant vaak een halt toegeroepen wanneer je  gebieden met een bepaalde grondstof doorkruist en is het varen zelf een traag proces. Ik weet niet, het haalt de flow gewoon uit de game. 

Het overgrote gedeelte van deze gameplay is dan ook de reden waarom de latere personages in Spiritfarer mij minder wisten te bekoren. Niet omdat ze slecht geschreven zijn, maar simpelweg omdat je veel te druk bent met alle andere saaie shit die deze (verder prachtige) game je verplicht te doen. De focus op de personages verdwijnt hierdoor, en dit is eeuwig zonde. 

Spiritfarer was  naar mijn idee veel beter af geweest wanneer ze er een lineaire game van hadden gemaakt. Met gameplay die zich zou focussen op individuele zielen en hun bagage. Samen met hen reis je doormiddel van jouw schip een uitgestippelde route af die zaken uit hun verleden belicht. Tijdens deze reis leer jij het personage en diens leven kennen en vervul jij aan de hand van opdrachten hun laatste wensen. Heb jij deze taak volbracht? Dan neem je afscheid van deze ziel en gaat op weg naar het volgende personage. Dit zou jouw taak als Spiritfarer veel meer naar voren brengen en het verhalende element centraal stellen. Dit is immer waar de game om draait. 

Het klinkt nu echt alsof ik deze game afschuwelijk vind. Dit is niet het geval. Ik heb namelijk genoten van de dialogen, de emotionele cutscénes, de geweldige animaties (serieus, het is net een tekenfilm), de prachtige vormgeving, de humor, de creatieve ideeën, het unieke universum en de heerlijke soundtrack. Het is echter de repetitieve en langdradige gameplay die voor mij het speelplezier ernstig in de weg stond. Het is dat ik alle verhalen die de game rijk is wilde ervaren, maar anders had ik hem vrij snel weggelegd. Het was zoveel mooier geweest wanneer het doel en de gameplay van Spiritfarer wat meer met elkaar zouden harmoniëren. Dit deed het voor mij helaas niet. Zie de game dan ook als het bezoeken van een pretpark ; De attracties zijn leuk, de langdradige wachtrijen daarentegen niet. 

Spiritfarer is een ervaring die ik niet had willen missen, want het is een game die wat het goed doet ook écht goed doet. Het is echter de gameplay zelf die dodelijk saai kan zijn en mijn ruggengraad meer dan eens op de proef stelde.