De onzekere toekomst van Command and Conquer

De eerste C&C-games zijn ontwikkeld door Westwood Studios. Deze ontwikkelaar bracht Command & Conquer (1995), Red Alert (1996), Tiberian Sun (1999) en Red Alert 2 (2000) op de markt, inclusief verschillende uitbreidingen, console-varianten en zelfs een shooter-spin-off.

Terwijl Westwood in 1998 aan Tiberian Sun werkte nam EA de studio over, hoewel de uitgever nog geen directe rol had in het ontwikkelen van de titel. In 2003 sloot EA de originele C&C-ontwikkelaar, waarop een deel van het personeel een eigen studio genaamd Petroglyph Games vormde. Een ander deel ging aan de slag bij EA’s eigen studio EA Pacific, die vanaf dat jaar verantwoordelijk zou zijn voor de toekomst van de Command & Conquer-franchise.

Onder EA kwam in 2003 Command & Conquer: Generals uit. Deze game wijkt op een aantal punten af van voorgaande C&C-games. Zo is de setting realistischer in tegenstelling tot titels die zich in het Tiberium- of Red Alert-universum afspelen. Ook is de iconische sidebar, waar je units en gebouwen selecteert om te bouwen, verdwenen en vervangen door losse bouw-units, vergelijkbaar met Warcraft en Age of Empires. Grafisch ziet de game er voor die tijd prachtig uit en bevat deze een sterke multiplayer.

Waar voorgaande C&C-games zich kenmerken door een verhaalmodus met live-action filmpjes en een uitgebreid verhaal, bevat C&C: Generals enkel een paar verslaggevers die rapporteren over de gespeelde missie. Ook opvallend is dat de Generals (speelbare subfacties en persoonlijkheden in de singleplayer), notabene de subtitel van de game, pas toegevoegd zijn in de uitbreiding Zero Hour. C&C: Generals is een titel waar veel fans even aan moesten wennen, maar die van hoge kwaliteit is en daardoor een waardige toevoeging aan de franchise.

Een paar maanden na de release van Generals werd EA Pacific opgenomen in EA Los Angeles, en na de uitbreiding werd het een aantal jaren stil rondom Command & Conquer. In 2007 keerde de franchise echter terug met Command & Conquer 3: Tiberium Wars. Terug waren de sidebar, de live-action filmpjes en zelfs de originele acteur van Kane, de schurk van de eerste C&C-game. De game werd goed ontvangen en EA deed een poging om e-sports van de grond te krijgen. Daarnaast kwam de game naar consoles en al snel werden de uitbreidingen Kane’s Wrath en Red Alert 3 aangekondigd voor 2008. Command & Conquer was terug van weggeweest en leek sterker dan ooit.

De top van EA had al snel door dat er flink geld te verdienen was aan C&C en drong dus aan op jaarlijkse releases, zoals bij andere EA-franchises succesvol was gebleken. Echter bleek dat het ieder jaar uitbrengen van een complete, gebalanceerde rts lastiger was dan een nieuwe Fifa-titel. Vreemd is bijvoorbeeld dat in de Kane’s Wrath-uitbreiding enkel de NOD faction een singleplayer campaign kreeg. Ook slaagt het verhaal er niet in plotgaten te dichten die EA had gecreëerd door af te wijken van de oorspronkelijke plot die Westwood Studios bedacht had.

Daarnaast had de multiplayer problemen, maar EA Los Angeles werkte hard aan een patch (1.03) om de balans te verbeteren. Deze patch werd echter geannuleerd, omdat de studio van EA aan de slag moest met (patches voor) Red Alert 3 en de console-versie. De studio werkte in 2008 ook nog kort aan een shooter in het C&C-universum genaamd Tiberium, deze werd echter hetzelfde jaar nog geannuleerd vanwege een ‘te lage kwaliteit’. In 2009 bracht EA nog de stand-alone uitbreiding Red Alert 3: Uprising uit, die enkel een singleplayer bevat en negatief is ontvangen door de pers en de fans.

Het was duidelijk dat de studio de releases niet bij kon houden en dat dit ten koste van de kwaliteit ging. Het grootste dieptepunt moest echter nog komen.

In 2010 bracht EA het slotstuk van de Tiberian-saga uit. De game vertelt nog een laatste maal het verhaal van GDI, NOD en Kane. Scrin, de alien-factie geïntroduceerd in C&C 3, is echter nergens te bekennen en de cliffhanger van het vorige deel wordt volledig genegeerd. Ook had EA basebuilding en het klassieke resource-systeem volledig uit de game gesloopt. In plaats daarvan respawn je als je dood bent, is er een unit cap, en moet je units eerst ontgrendelen door XP te grinden. In de praktijk betekent dit dat je, zelfs als je eerst de campagne volledig uitspeelt, je gematcht wordt tegen spelers die al Mammoth Tanks in het arsenaal hebben terwijl jij nog met basis-units vecht.

Hoewel sommige critici de game nog bestempelden als innovatief, was er niets meer over van de essentie van C&C. De community vond het dan ook vooral een grote flop, wat zich ook uitte in de verkoopcijfers. Achteraf kwam via een interview naar buiten dat C&C 4 oorspronkelijk bedoeld was als een multiplayer only-versie van C&C 3 voor de Aziatische markt. Echter kreeg de studio van hoger af de opdracht hier binnen een jaar een singleplayer aan vast te plakken en de game als volledig te releasen. Hoewel de studio hier tegen protesteerde, was de beslissing al genomen. De game werd in de huidige vorm uitgebracht, het grootste gedeelte van de ontwikkelaars werd na de flop ontslagen en de toekomst van C&C was opnieuw onzeker.

Om het vertrouwen van fans terug te brengen kondigde EA in 2011 C&C: Generals 2 aan onder het BioWare-label (uiteindelijk werd dit alsnog de studio Victory Games). In 2012 werd de game omgegooid naar simpelweg ‘Command & Conquer’. In plaats van een traditioneel vervolg zou de hele franchise free-to-play gaan, waarvan Generals het eerste universum zou zijn. Na een stortvloed van klachten over dat de game geen singleplayer-campagne zou bevatten, kondigde EA aan dat deze achteraf zou worden toegevoegd door middel van een patch.

EA beweerde dat dit een perfect voorbeeld was van de toegevoegde waarde van een free-to-play-model, waarbij de ontwikkelaar constant nieuwe features kan toevoegen die aansluiten op de wensen van de fans. In 2013 was er een korte bèta, gevolgd door negatieve reacties van de fans op de ‘economy-based multiplayer experience’. Kort daarna werd de game via een statement van Victory Games geannuleerd, waarin de studio aangaf dat hij duidelijk niet de game maakte waar fans op wachtten. Aansluitend werd Victory Games als studio gesloten.

Kort na het statement plaatste een anonieme Victory Games-medewerker op het officiële C&C-forum een reactie, waarin hij claimt dat de reden voor de annulering ‘corperate shenanigans’ was in plaats van negatieve feedback van fans. Ook werd gezegd dat het statement niet van Victory Games, maar van hoger af kwam en voorgeschreven was door iemand van EA.

In een interview met Greg Black, één van de ontwikkelaars bij EA Los Angeles, kwam ook naar voren dat EA een grote druk uitoefende op de ontwikkelaars. Zo had de studio slechts elf maanden de tijd om Command & Conquer 3: Tiberium Wars te ontwikkelen en gaf hij aan dat door deze constante tijdsdruk elke game gehaast was en op achterhaalde technologie draaide. Greg Black verliet EA na de ontwikkeling van Red Alert 3.

In 2017 werd bekend dat Greg Black opnieuw in dienst was genomen bij EA, na een aantal jaar gewerkt te hebben aan onder andere Starcraft II. Fans hadden hierdoor een reden tot hoop, aangezien Black nooit positief was over EA, maar een grote liefde had voor de C&C-franchise. In 2018 werd bekend dat het project waaraan Black werkte inderdaad een nieuwe Command & Conquer game was, maar dat het om de mobiele game C&C: Rivals ging, tot groot ongenoegen van fans. Black geeft aan dat hij oorspronkelijk van mening was dat de studio C&C nooit naar mobiel kon brengen, maar verliefd werd op de game toen hij deze speelde bij zijn sollicitatie. De studio verzoekt fans dan ook om hun oordeel uit te stellen tot ze de game hebben gespeeld.

Het lijkt erop C&C: Rivals, ondanks de negatieve respons, later dit jaar uitkomt. Het verdienmodel is echter nog niet duidelijk en fans vrezen voor een Pay2Win-systeem of een grote hoeveelheid grinding. Ook is het onbekend of het succes van Rivals, of het uitblijven daarvan, invloed heeft op de kans voor een volwaardig vervolg op één van de C&C-titels. We zien dat Blizzard moeite heeft Starcraft II relevant te houden in een tijdperk waarin mensen van rts overstappen naar moba’s als DOTA 2 en League of Legends.

Als je dan nagaat dat mobile games steeds groter worden, is EA’s keuze om C&C naar mobile te brengen vanuit een bedrijfsoogpunt zo gek nog niet. In de huidige bedrijfscultuur vol lootboxes en microtransacties is het de vraag of er wel ruimte is voor een traditionele C&C-game. Toch zou het mooi zijn als EA luistert naar de fans en we nog een keer op onze pc zouden mogen genieten van Stealth Tanks, Chrono Legionairs of Aurora Bombers. In the name of Kane!