Morrowind, of hoe ik van torenhoge paddenstoelen ben gaan houden – Column

Wow. Ik wil nog steeds graag alles doen wat ik maar wil, waar ik maar wil en hoe ik maar wil. De belofte van oneindige vrijheid spreekt enorm tot de verbeelding, maar had ik tot Morrowind nog niet zo sterk in gamevorm ervaren. The Legend of Zelda: Ocarina of Time (1997) wakkerde weliswaar de avonturier in mij aan, maar uiteindelijk volg je een strakke verhaalvertelling in een enigszins afgebakende spelwereld. Shenmue (1999) kwam al een heel stuk dichter bij de illusie van vrijheid en GTA 3 (2001) zette technisch gezien grote stappen voor het openwereldgamegenre.

Tegen alle verwachtingen in verscheen Morrowind voor zowel pc als Xbox – en was daarmee gelijk een van de grootste en meest ambitieuze rollenspellen voor de consoles. Technisch gezien was de Xbox-versie indrukwekkend maar zeker niet probleemloos: de laadtijden waren ellenlang, de framerate bleek matig de lijst aan bugs en glitches leek eindeloos. Dit maakte mij vrij weinig uit; ik was simpelweg te enthousiast over de beloofde gigantische spelwereld vol politieke intriges, morele ambiguïteit en geloofwaardige hoofdpersonages. Op de dag van release haalde ik de Xbox-versie.

Maar, zo weet ik nu: Be careful what you wish for. You might just get it. Hoewel ik dacht dat ik niets liever wilde dan volledige vrijheid, bleek juist dat de illusie. Oké, het is leuk dat ik nu mijn eigen personage heb vormgegeven en per boot op een of ander reusachtig continent ben aangekomen, maar hoe nu verder? Nog voordat ik het wist had ik het aan de stok met de lokale handhaving en kon ik hun maar moeilijk duidelijk maken dat ik dat ene drankje echt niet uit de alternatieve apotheek wilde stelen. En zelfs toen ik het na tig keer proberen voor elkaar kreeg om een paar simpele opdrachten tot een goed einde te brengen, liep ik telkens na een uurtje of twee wat plompverloren rond.

Oké, laat maar. Waarom zou ik al m’n tijd willen verdoen met niksen en zoeken naar nog meer niks?

Ik heb uiteindelijk mijn verlies gepakt en Morrowind maar verkocht. Pas toen ik mijn eerste game-pc gebouwd had, ergens in 2005, durfde ik weer te lezen over The Elder Scrolls. Na een retrospectief in een of ander Brits tijdschrift besloot ik uiteindelijk om voor een tientje de GOTY-editie van Morrowind voor pc te halen.

Misschien waren het de extra puberjaren, misschien mijn inmiddels sterk verbeterde Engels, maar plots klikte het. Opeens zag ik hoeveel Morrowind eigenlijk te bieden heeft. De open wereld is vooral een context voor enorm gelaagde gameplay en een waanzinnig verhaal over racisme, politieke complotten en religie. Dat je soms niet weet waar je naartoe moet of wat nu precies de bedoeling is, zorgt er juist voor dat je op onverwachte plekken terechtkomt, met minstens zo onverwachte personages, flora en fauna.

Langzaamaan voelde de Morowind-provincie van Tamriel als een tweede thuishaven, waar ik soms naartoe kon gaan om even met elfen of orcs te praten en tussendoor iets meer politieke macht te vergaren. Pas later begreep ik dat dit een behoorlijk doorsnee vorm van escapisme is, maar dat maakte mijn ervaring niet minder waardevol en existentieel. Het is namelijk door Morrowind dat ik echt van het medium games ben gaan houden.

The Elder Scrolls bestaat nu vijfentwintig jaar en Morrowind is daarom gratis te downloaden via Bethesda’s digitale winkel. Maar ik ga ‘m niet nog eens installeren. Daarvoor ken ik de game te goed: ik ken iedere uithoek van de provincie en weet te precies wat ik ervan kan verwachten. Dat fijne gevoel van escapisme zou nu omslaan in oppervlakkige nostalgie – en dat ga ik graag uit de weg.

In plaats daarvan vier ik TES’ verjaardag door The Elder Scrolls Online op te starten en daar Vvardenfell en hoofdstad Vivec City te bezoeken. In plaats van npc’s kan ik dan chatten met megagoede en ervaren mmo-spelers, in de hoop dat zij me willen helpen om de verhaallijn van halfgod en verfijnd dichter Vivec te doorlopen.

Het allerfijnste: in The Elder Scrolls Online is alles anders. Het verhaal speelt zich dik zevenhonderd jaar af voor de oorspronkelijke Morrowind. En belangrijker: het is vanaf seconde één duidelijk waar je moet zijn, hoe je daar komt en wat je er doet. Oftewel, het is gewoon een spel. Hier is geen ruimte voor het alledaagse, voor een doelloos praatje, voor een wandeling zonder eindbestemming.

Voor een illusie van vrijheid wacht ik geduldig op The Elder Scrolls VI, en dit keer weet ik precies hoe ik het ga aanpakken. Op aanraden van InsideGamer-redacteur Marcel Vroegrijk zet ik alle in-game hulpmiddelen uit. Het doel: ‘verken de wereld, voer een diep gesprek met iemand die je goed kent, of juist niet kent.’