Schattenjacht naar originele GameBoy Advance-games

‘Zo dan, eindelijk weer eens een tweedehands Game Boy Advance-game gescoord voor een fijn prijsje! Ziet er goed uit, al gaat hij wel iets stroever in de Game Boy Advance dan mijn andere games. En het moederbord ziet er ook wat anders uit dan normaal… klopt dit wel?’

En na een korte checklist blijkt dat ik een reproductie heb gekocht. Ook al kan ik de game gewoon spelen, het is toch een teleurstellend gevoel dat je een namaak hebt gekocht. Een half jaar geleden wist ik nog vrij weinig van reproductie Game Boy Advance gamecards. Je weet dat er veel nep in de wereld is, maar je bent ze zelf nog niet echt tegengekomen. Ik zoek eens in de zoveel tijd naar leuke tweedehands retro Game Boy-games. Vooral naar degene die ik vroeger als kind heb gemist. Dus sinds enige tijd ben ik mijzelf aan het onderwerpen aan het herkennen van reproductie en originele Game Boy-gamecards. Op zich wel een leuke hobby, het verzamelen van deze retrogames, maar is het kopen van een reproductie echt een slecht idee als je simpelweg het spel wilt spelen, al voelt het wel goedkoop? Of is een originele game voor meer geld toch een betere investering, alleen al voor het authentieke gevoel van gamen?

Kinderspel

Het begint allemaal bij de onwetendheid dat er reproductie-gamecards bestaan. Als je even stilstaat bij het feit dat retro gaming nou niet de goedkoopste manier is van gamen – al zijn de huidige moderne releases vaak net zo duur – want oude games zouden op zich best goedkoop mogen zijn om te kopen. En er zijn heel wat mensen op Marktplaats die geen weet hebben van hoe waardevol een bepaalde franchise of klassieke gametitel kan zijn. Zoals een Metroid: Zero Mission of The Legend of Zelda: The Minish Cap. In goede staat betaal je daar makkelijk minimaal 70 euro voor, enkel alleen al voor de gamecard. Die retrogames zijn dus nog duurder dan dat ze oorspronkelijk over de toonbank gingen. Met een beetje geluk vind je zo’n game voor rond de 10 euro en iedereen is blij.

Als kind heb je natuurlijk geen weet van waarde en het hele verzamelingsaspect. Een nieuwe Game Boy-game kostte vroeger ongeveer 40 tot 50 euro inclusief verpakking en accessoires, en het ging enkel om de gameplay en het avontuur. Het waren simpelweg gewoon games, waar je lang voor had gespaard en waar je uiteindelijk maanden zoet mee kon zijn. Dan let je nu eenmaal niet op de details van de gamecard en of het dus officiële games zijn. Bart Smit, tegenwoordig Intertoys, mag je toch wel vertrouwen als verkoper. En als er een rommelmarkt was, was je ook voor een klein bedrag je grijs gespeelde game zo weer kwijt. Alsof een Pokémon-game of Metroid-game iets van waarde kon hebben? Laat staan met de verpakking er nog bij. Wist ik veel toen ik 12 jaar was. Dus zo blijf je tot op zekere hoogte onwetend over reproducties. En later komt het probleem en de zoektocht naar die prachtige retrogames, want nu zou je ze wel weer willen spelen. Waarom heb ik sommige ooit weggedaan?

Pokémon reproductie paniek

Aan het eind van de dag houd je als gamer nog enkel die games in je bezit, die je voor altijd nog wilt spelen. Ze zijn leuk voor op vakantie, in de trein of ze liggen ergens goed opgeborgen, je doet ze als fan niet weg. Ze hebben een speciaal plekje in je hart. En in 2020 kreeg ik zowaar weer eens zin om Pokémon Crystal te starten. Eenmaal Pokémon Shield te hebben gespeeld, werd het toch weer eens tijd voor een old school-avontuur in Johto. Lekker nostalgisch gevoel was dat, behalve toen ik de volgende dag weer verder wilde gaan. De savedata was weg! Vier gymleaders voor niks verslagen, laat staan al dat level grinden. De batterij van de gamecard was op. Ik had die game al sinds 2002 voor de Game Boy Color. Blijkbaar kan je zo’n save batterij wel zelf vervangen, maar ik ben niet zo handig daarmee. Kon ik één van mijn favoriete games dan nooit meer spelen?

Wat ik vroeger nooit had bedacht om te doen, heb ik uiteindelijk toch gedaan. Online een reproductie op maat gekocht. Een Pokémon 7-in-1-gamecard inclusief Pokémon Red, Blue, Yellow, Green, Gold, Silver en Crystal in een gamecard. Alles aan die gamecard was in principe goed. Ik kon spelen en opslaan en zelfs ruilen. De grootste kritiek op de reproductie was dat de in-game tijd bevroren was en je geen eieren kon breeden. Het voelt al snel verkeerd om niet de officiële gamecard in de Game Boy te gebruiken, maar ik was weer zo blij als een kind, want ik kon weer zorgeloos spelen. En met een aangepaste save batterij hoefde ik mij ook niet druk te maken over de toekomst. Bovendien was het veel goedkoper dan alle originele games bij elkaar en het werkte verder dus perfect. Dat was mijn eerste reproductie-game die ik bewust heb gekocht en geen spijt van heb.

Daarentegen kocht mijn broer om dezelfde redenen ook de dezelfde reproductie van Pokémon, maar die was binnen een week kapot. Een interne fout in het moederbord. Dan sta je toch weer even stil bij het feit dat het kopen van een reproductie toch echt wel een risico kan zijn. Iedere gamecard kan kapot gaan, maar in een originele gamecard heb je toch meer vertrouwen dan in een reproductie. Dus met deze game als enige uitzondering, probeer ik reproducties voornamelijk te mijden.

Tussen Kunst en Kitsch met retro gaming

Als ik dan toch weer eens blader door een retrogame-magazine en ik zie leuke games, of ik hoor een podcast over Metroid Fusion of Golden Sun, dan bedenk ik mij toch dat ik aanzienlijk veel games heb gemist in mijn jeugd om te spelen. Des te leuker voor mij om die games nu te kopen en voor het eerst te spelen. En met een Marktplaats-app of een NedGame is het heel snel geregeld om weer games te gaan verzamelen. Maar nu herken ik wel het probleem dat ik eerder benoemde, namelijk 17 euro voor een Metroid Fusion-reprogame, of minimaal 50 euro voor de originele gamecard, zonder verpakking en boekje?

Op Marktplaats is het al snel onduidelijk welke games nu wel of niet origineel zijn. Je kan er nog 50 euro aanplakken als prijs, maar dan betaal je misschien wel onwetend voor een reproductie. Zolang de verkopers goede foto’s uploaden, kan je de gamecards enigszins nog wel oordelen op bepaalde punten.

Zodoende startte ik mijn onderzoek in het herkennen van reproducties en originele games. Een leuk onderwerp als je er niks over weet. Een soort Tussen Kunst en Kitsch maar dan met retro gaming. Ik ben gaan kijken naar specifieke details op de gamecards, designs, lettertypes, taalfouten, kleine serienummers en zelfs fouten in het moederbord. Zodoende krijg je ook steeds meer te weten over de daadwerkelijke waarde van games. Voor mijzelf heb ik ondertussen een aantal criteria waar ik originele Game Boy-games aan kan herkennen.

Checklist originele Game Boy (Advance)-games

• Bevat de gamecard het originele design?
• Is het een Europese gamecard in plaats van Amerikaans?
• Is het ‘licensed bij Nintendo’ voor een third-party game?
• Is het simpelweg ‘Nintendo’ bij hun eigen franchises? (Super Mario, The Legend of Zelda, Metroid, Pokémon)
• Bevat de Pokémon-gamecard linksboven in het moederbord 4 kleine hoekjes? (zie foto)
• Bevat de gamecard een gestempeld serienummer rechts op de gamecard in het design? (Deze kun je vaak zien als je de gamecard een beetje in het licht houdt. Zie afbeelding)

Als een van bovenstaande punten niet matcht met de gamecard, dan heb je al snel te maken met een reproductie. Er zijn nog veel meer manieren om een repro te spotten in het wild. Zo staat er ook nog informatie aan de binnenkant van de gamecard, maar daar ben ik nog niet goed in om daar fouten te vinden. Voor mij is de bestempeling van het serienummer in de gamecard het belangrijkste om te zien of het om een origineel gaat. Op deze manier struin ik soms Marktplaats af om originele parels te vinden tussen alle reproducties. Best een leuk iets om te doen. Ik ga dit jaar ook voor het eerst naar een retro gamebeurs. Ik ben heel benieuwd wat daar allemaal te vinden is.

Authentieke trots

Waar ik dus voornamelijk verder wegblijf van reproducties, blijf ik toch kampen met het probleem van de waardes van bepaalde originele games. Zo wordt er voor games als Metroid: Zero Mission en The Legend of Zelda: The Minish Cap echt minimaal 100 euro gevraagd voor een originele gamecard. En ja, dan is het niet altijd waard om zoveel geld te spenderen. Huisje, boompje, beestjes moeten wel onderhouden kunnen worden.
Nu is het sinds afgelopen week natuurlijk ook zo dat Nintendo Switch Online deze games eindelijk heeft toegevoegd aan hun online bibliotheek. Het is dan wel een fijn idee om een game als Minish Cap te spelen en te kijken of het een leuke game is voor mij. Als hij uiteindelijk toch echt tof is, dan gaan we rondneuzen naar een mooi fysiek exemplaar. Want ik heb het liefst fysieke games in mijn kast. Dat dan weer wel.

Toch word ik wel eens uitgedaagd in mijn schattenjacht of ik bij soortgelijke waardevolle games als Minish Cap niet gewoon een reproductie moet kopen of echt moet gaan sparen? Het scheelt heel veel geld en dan kan ik wel gewoon het avontuur beleven. Bij de ene kwestie voel je je genept voor bijna geen geld, en bij de andere partij voel je je bijna een dief van je eigen portemonnee. Het is maar hoe je er naar kijkt. Wil je simpelweg op avontuur of wil je trots zijn op je schatkist met originele games?

Voor een game als Crazy Taxi of King Kong heb ik echt geen moeite om in theorie een repro te spelen, maar tegelijkertijd zijn die games voor maar 5 euro al tweedehands te vinden, dus dan is het kopen van een origineel ook weer geen probleem. En een game als Inspector Gadget Advance Mission is gewoon pure nostalgie voor mij, dus dan vind ik het stiekem toch wel fijn als die authentiek is. Zo’n game heeft vroeger in de winkel gelegen en dat voelt goed. En een Minish Cap of Metroid: Zero Mission komt dan wel op de bucketlist voor als het moment daar is. Wie weet, er zijn altijd mensen die hun games verkopen voor minder dan dat hij eigenlijk waard is. Ik weet onderhand ook hoe die onwetendheid voelt.

Ondertussen kijk ik dan wel met persoonlijke trots naar mijn kleine schatkist die zich ondertussen heeft weten te vullen met weer wat ‘nieuwe’ originele Game Boy-games. Deze heb ik tussen de tientallen reproducties weten te vinden, weten te oordelen én ook voor een goede tweedehands prijs. Zo heb ik Pokémon Trading Card Game, Super Mario Advance 2: Super Mario World, Medabots: Rokusho, Metroid Fusion, Golden Sun, Inspector Gadget Advance Mission en The Legend of Zelda: A Link to the Past kunnen toevoegen aan mijn gamecollectie en daar ben ik echt heel blij mee.
Uiteraard kan ik niet alles tegelijkertijd spelen, maar mijn verzamellaarshartje wordt hier van binnen wel enthousiast van. Mede doordat ik een authentiek avontuur aan kan gaan en lekker kan blijven gamen op mijn Game Boy Advance. Een soort goedmakertje voor mijn gemiste kansen uit mijn jeugd. Deze gaan nog jaren mee. Het is ondertussen dus ook gewoon een leuke schattenjacht geworden om te spitten tussen de reproducties naar de oude parels die ik nog kan gaan spelen.